A

• A şeytan, a meydan.
• A torê sola raşt nêkena.
• Ağa bê xulamo, xulam bê ağao.
• Ağa ke dewıc nêbo, dewıci nêxapnêno.
• Ağaê şariyo, xısmekarê xuyo.
• Ağaê xuyo, xısmekarê şariyo.
• Ağay ra ağao.
• Ağay tım goniwerê.
• Ağay xulami ra va, xulami seyê xo ra va, sey dela xo ra va.
• Ağwa bıza kole bıza istiriye rê nêmanena.
• Ağwa aqıl u fam u fıreseti.
• Ağwa arey bırnê.
• Ağwa cahila ko ra şona.
• Ağwa ci de şono.
• Ağwa dera bena züya.
• Ağwa genca cêro şona.
• Ağwa par u pêrari.
• Ağwa pari êna ro viri.
• Ağwa siyae ano çımanê xode.
• Ağwa siyae arde çımanê xode.
• Ağwa siyae bêro çımanê luka de.
• Ağwa siyae bêro çımanê mıxeneti de.
• Ağwa siyae bêro çımanê to ser de.
• Ağwa siyae çımanê kema kuyo.
• Ağwa şipe ra meterse, ağwa merdiye ra bıterse.
• Ağwa tuya pêene bo.
• Ağwe arre çarnena, avsanci xo goyneno.
• Ağwe be xo, rae dana xo.
• Ağwe bınê boçıki dera.
• Ağwê de serdıne verdiye ro ser.
• Ağwe fek ra êna.
• Ağwe fek ra şona.
• Ağwe avarde, tı avaro şorê.
• Ağwe ke qab de vınete, boe kuna cı.
• Ağwe ke verdiye de, arê nêdina.
• Ağwe kewta bınê boçıki.
• Ağwe ko de, merez zere de nêvındeno.
• Ağwe nêkeno dest.
• Ağwe nêresneno cı.
• Ağwe nêverdano dest.
• Ağwe raa xo ebe xo kena derg.
• Ağwe şona, çaqıl maneno.
• Ağwe şona qum maneno.
• Ağwe verdê adırê xo ser.
• Ağwe vındena, dışmen nêvındeno.
• Ağwi nêno şımıtene.
• Adır bê, caê xo vêşnena.
• Adır bê, xo vêşnena.
• Adır bi, adır u khıle de şi.
• Adır de çê to kuyo.
• Adır de kay nêbeno.
• Adır guret.
• Adır kewt thızıke, bi vızıke.
• Adır koti kuyo, uca vêşeno
• Adır koti kuyo, uca vêşneno.
• Adır koti ro gıno, uca vêşeno.
• Adır ma sero vareno.
• Adır ma sero vêşeno.
• Adır ra kıle vecina.
• Adır ra pıren nêbeno.
• Adır şayneno, vano: „koli ternê“.
• Adır u kıla ke tede.
• Adır u kıle ma sero vêşenê.
• Adır verê lınganê dê de beno ağwe.
• Adırê çêna çino.
• Adırê cenemi çino, her kes adırê xo tey beno.
• Adırê çêrika, doê karıka, hakê varıka, çêê veyvıka.
• Adırê guri ra, qantırê hiri ra bıterse.
• Adırê kuçıka tim vêşeno.
• Adırê qotano.
• Adırê şewe, fekê dewe.
• Adırê to wedariyo.
• Adırê xo bırê yavani ver de wekeri.
• Adırê xo dariyo we.
• Adırê zelıkano, doê nalıkano, çêê domanıkano.
• Adıri locıne gurete.
• Adıro bê dü.
• Adıro gur, pêyniye de zur.
• Adıro ke tızıke de.
• Ae ra dot dina nêdiya.
• Ajê serê aje.
• Aje, terniye de êna de(dı).
• Aje, terniye de namina dı.
• Alimi xo vira kerdo, qeleme xo vira nêkerdo.
• Amanet hata qiyameteo.
• Ame lewê mı, veciya ro riyê mı.
• Amo hurendi.
• Amo ro cı.
• Amo ro rame.
• Ano serê xo, beno bınê xo.
• Ap ro bırazay keno, xal ro werezey keno.
• Aqıl be pere nêcerino.
• Aqıl ke bıbo, jü qesa besa.
• Aqıl ke bıbo, qese fam keno.
• Aqıl ke çinê bi; ha vace, ha vace.
• Aqıl mılko tewr rındo.
• Aqıl nêno pileni u qıcêni.
• Aqıl nêno rotene ke.
• Aqıl sera de nê, şare dero.
• Aqıl tacê şarê mordemiyo.
• Aqıl taco zernêno, serê şarê her kesi de niyo.
• Aqıl veto rotene, her kesi aqılê xo gureto.
• Aqıl, aqıli sera; dest, desti sera.
• Aqıl, mordemi de havalo.
• Aqıl, pil u qıci nas nêkeno.
• Aqılê isani vındeno.
• Aqılê mı ke no aqıl biyenê...
• Aqılê şari, marê sermiyan niyo.
• Aqılê xo boste serê şarê xorao.
• Aqılê xo deyra u dengızo.
• Aqılê xo kerd vindi.
• Aqılê xo nun u toraq de werdo.
• Aqılê xo zayi kerd.
• Aqılo gıran xorê muyê keno bar.
• Aqılo ke şarê to dero, kırê verê to de ki esto.
• Aqılo pêên hata êno vıren/ver, dina keno xırabiye.
• Aqılo şenık, baro gırano.
• Aqılo şıvık, baro gırano.
• Araqe çari, werdê veri.
• Arra xo têyna diya.
• Arra xo têyna muso
• Arra xo têyna zano.
• Arre be ağwa ontene nêcereno/nêcerexino.
• Arre be periye cereno.
• Arre be periye fetelino.
• Arre cereno, avşanci xo goyneno.
• Arre cereno, avşanci xo peseneno.
• Arre de gırede, sımer verke.
• Arrê dina bê ağwe çêrexino.
• Arrê feqiri Heq çêrexneno.
• Arrê inê, bê ağwe çêrexino.
• Arre ke, sımer ver ke.
• Ase ra berz, çêngelo.
• Asmên ano war.
• Asmên çirr beno.
• Asmeno dewreş.
• Aspar ke mêzano astorê reway bıramo, vano: „Nê beygiri hona bar ra dot dina nêdiya“.
• Asparê astorê şari tim piyao.
• Asparê mayına qıre.
• Aspar-rewa meşo, têyna kuna; piya meşo, pêy ra kuna.
• Astanê ma koçenê.
• Astarê isani Heqi rê weş bêro.
• Astarê isani tım riyê asmêni ra nêbereqino.
• Astarê isani tım riyê asmêni ra nêvêşeno.
• Astarê kunê ro çıma ver.
• Astarê ma ro cı weş nêno.
• Aste u poste mendime.
• Astê xo kerdê çüyale dês ra darde kerdê.
• Astor arra heri ser nêno gıredaene.
• Astor şüariyê/asparê xo naskeno.
• Astor u qantıri ra danê pêro, heri bınê lınga de şonê.
• Astori ra bi piya, nişt ro here.
• Astori ra gına waro, torê orxan u doşeg; here ra gına waro, torê huy u zengen.
• Astoro çêr zewngi nêresneno xo.
• Astoro ke cew nêvero, nêhirêno.
• Astoro khel bınê şüarê hewli de khelo.
• Astoro khel zewngü xo nêresneno.
• Astıkanê kutıki bışkınê ki cıra boe êna.
• Asın berzê lınga ver.
• Asın weno, paxır phırr keno.
• Asıqe tedinê ra vana ağa, hama ağaê xo nas kena.
• Aşma gucige zê cêniya viyaya; ge berbena, ge huyna.
• Aşme buliskina
• Aşıqe lacê xora vato: „Pırocıne wırazena bıvıraze, nêvırazena to dan mekteb şo her be vınde.“
• Aşıqe va, „qiyamê zoro, tiz gıloro“.
• Avranê zugurti, fekê çıkoti.
• Avşar berze vıle.
• Awa ke cün de bena, wa hega de bıbo.
• Awa ke desta kerda, ma u pi nêkerda.
• Awa ke no keno, kes nêkeno.
• Awa ke no keno, mere dêsi de nêkeno.
• Awa ke tora êna, wa Heqi ra bêro.
• Awreş ke xelesiya ra, ko de şono.
• Awreş ko ra herediyo, xebera koy çina.
• Ax çarşeme, çarşeme.
• Ax u wax de mendime.
• Ax u waxê jübini mendi.
• Ax, aqılê mıno vıren ax.
• Axina merdanê to bo.
• Axina piyê to bo.
• Az u uzê mara duri.
• Az u uzê xo bıriyo.
• Asmên puf keno.
• Asmêno bêwair.

B

• Beçıkanê xo ser fino kay
• Bağçê cahil u cuhili de, ci bêno khewe.
• Baliye dare ra gına waro, ebe dare qayil nêbiya.
• Baliye dare ra gına waro, vato: „Êh na dare çığa boyina“.
• Bao tı koti rawa? Vato: „Ez hona nêzewejiya“.
• Baqiya mendiye weş bo.
• Bar ke baro; gırs çıko, qıc çıko?
• Barê baqıli pışta kêmaqıli.
• Barê ma, ma serao.
• Barê mao, pışta maro.
• Bare ra êna, şıt wazena.
• Barê xo thalo.
• Barê xode ciyê çino.
• Barê xode çiyê çino.
• Barê xode tawa çino.
• Barê zurê ke kerdi.
• Barut be adıri ra jü ca de nêbenê.
• Başkeşa vineno.
• Bava ke kewt tenge, raa Heqi kip/çip pêceno.
• Bava kewto teut, canê xo goşt wazeno.
• Bava koto, ana poto.
• Bava şono cenet, guna nêverdana.
• Bava vano: „Nao êno, gıra gıra“, tolıb vano: „Wa bêro, gıra gıra“.
• Bavao zureker martaga erzeno, hard u asmêni puf keno.
• Bavokê Heqime.
• Bazarê aqıli de her kesi aqılê xo gureto.
• Bê dawul u zurna reqesino.
• be xo fekê kutıki leseno.
• bınen vengê xo nêkeno, o seren qireno.
• Bê guna.
• Bê hesa u bê pare.
• Bê kes, bê perr u bê payime.
• Bê punık u bê pergal.
• Bê qal, bê qır.
• Bê qıda.
• Bê rısk u bê hesa.
• Bê rısk u bê pare.
• Bê thale u bê thule.
• Bê şık bê guman.
• Bê yom.
• Bê zamet, bê nemet.
• Bê zon u bê zar.
• Bêbext, bêbextiye de şono.
• Bebextiye karê cüamêrda niya.
• Bêbextiye ke esta, nuna potiya, kuna çêverê şıma ki.
• Beçıka xo dê cı, destê xora bi.
• Beçıka xo ke adır ra nênê, nêvêşena.
• Beçıka xo nêlewnêno.
• Beçıka xo nêro cı
• Beçıka xo nêro khuli ser
• Beçıka xo nêro ser.
• Beçıka xo tedera.
• Beçıkanê xo ser ano, beno.
• Beçıkanê xo ser reqesneno.
• Bejna/leşa rınde, xuya rınde.
• Beka şar ciyê xo ki weno; ma, marê çı!
• Bela êno qeday ser.
• Bela êno, qeda şono; qeda êno, bela şono.
• Belaê şari, cırê şarê bini ra êno, ê mı bınê lınga mıra êno.
• Belka nêweşiye be tewraniye ra êra nişê.
• Ben goni, kun çêverê to.
• Beno berz gınêno hard ro.
• Beno goni, kuno çêverê ma.
• Beno zê saciya sure.
• Beno, nêbeno...
• Beqe ke mequro, teqena.
• Berbiş, berbişi ano.
• Bêrê ro xo, ebe kêf u decê xo.
• Bêrê rocê pêyde berzime.
• Bertengê mıxeneti ra mevere ra.
• Berz mepere, alçağ gınena waro.
• Berz ra meşo alçağ kuna.
• Bext, bexto vıreno.
• Bextê ê felekê çêrıciyay bırıciyo!
• Bextê mırê bırıciyo çê felekê çêrıciyay.
• Bextê to bırıciyo felek.
• Bi pıranê nun, dariya we.
• Bianê zê kengerê verê vay.
• Bime kengerê verê vay.
• Bina xo be ma ano.
• Bina xo be ma êna.
• Bina xo be ma nêna.
• Birindar/dırvetın decê birina/dırveta xo zano.
• Bivine zamet, bivine nemet.
• Biya mesela xal u werezay.
• Biya ro rae.
• Biyê maşıqê jübini.
• Biyene ke ame, çinêbiyenê çüyê xo cena, şona.
• Biyo kelpê verê çêveri.
• Biyo lal u kher.
• Biyo sola theyra.
• Biyo zê aspıca potiye.
• Boa ciyê her kesi, her kesi rê weşa/weş êna.
• Boa gule ra, paşqulê teli ra.
• Boçıkê xo sera biya khewe.
• Boçıkê xo sero nişt ro.
• Boğê xami erzenê verê gaê poti.
• Boğo xam, xo şare ra erzeno manga.
• Boglata ke keno çêverê xo.
• Boglate ano xo serde.
• Boglate bêro to serde.
• Bom u budelay vace ke, „ma dina verda“.
• Bom, bomi ra terseno; baqıl, bomi ra terseno.
• Bon bê çırang/kerang nêbeno.
• Bon bê kerang, çê bê sermiyan nêbeno.
• Bon bıngê ra kip/çip gıre dino.
• Bonê gureto vırazenê; ne locına, ne çêvero.
• Bonê zurekeri vêşo, kesi inam nêkerdo.
• Boziyo ke cüamêrda cıra kerd, nêdeceno.
• Bulusk be toro do.
• Bıberbe hatan ke teqa.
• Bıberbe hatani ke tasele biya.
• Bıberbo teseliya xo bıfiyo.
• Bıberbo teseliya xo fino.
• Bıbo, çinê bo; çımê xo çêverê şari dero.
• Bıbo, çinê bo; cırê jüyo.
• Bıbo, wa verê çêverê ciranê mıde bo.
• Bıde bıreme!
• Bıde dest ro, nun dest ra bıce.
• Bıfeteliyê vênêna.
• Bımbarekê Heqi.
• Bımre vınde.
• Bınê ağwe de mosa moreno.
• Bınê asmênê khewi de çiyê de nêwe çino.
• Bınê çar çıma de.
• Bınê çênga kuye...
• Bınê çıma ra mıdê huyê.
• Bınê dare kewtae.
• Bınê hardi kewtae.
• Bınê kheware ke gına pıro gere uşar bêro.
• Bınê lınga mıde bo.
• Bınê lınga mıde şoro.
• Bınê lınga xo bılese, pexıli ra mınete meke.
• Bınê lınge ra, hata serê şari.
• Bınê peşanê kami de vındeno, dest erzeno peşanê kami.
• Bınê siya xodero.
• Bınê to kuç u kemero.
• Bıngê bonê xo qayim gıre de.
• Bıngê xo çino.
• Bıngê zura çino.
• Bıra bıra, fesada dina xêrepıta.
• Bıra bıra, mazra koy thala.
• Bıra ke bıra bo, cêniya bıraê xo nêceno.
• Bıraê mordemi pışta mordemiya.
• Bıraê werdene deyraê, bıraê merdene çinê.
• Bıraê werdene tım heredano.
• Bırao qıc/qız, daima qıc nêmaneno.
• Bıratiye raştiya.
• Bırre de şi, garane de amê.
• Bırrê mal kuno siya jü dare.
• Bırrê mal xo şanêno siya jü dare.
• Bıteqo vındo.
• Bıza arnoge boka vergiya.
• Bıza gerıne wertê mali ra vece.
• Bıza ke bırre ra bıriye ra, şiye, verg weno.
• Bıza kermecıne serê çımi ra ağwe şımena.
• Bıza qoçıne/iştirine bıza kole ra zede qoçağa.
• Bıza vergê kori êna verê qule/lone.
• Bızane, bıke.
• Bızane, bıke; nêzana, bımuse bıke.
• Bıze dızdiya êna kel, eşkera zêna.
• Bıze ebe qoçanê xo, xo kınêna.
• Bıze ke bıza meğelê xo kınena, hona tede meğel bena.
• Bıze ke têyna kewte verg weno.
• Bızoto kor, merd be çor.

C

• Ca esto, bıde vınde; ca esto, bıde bıreme.
• Ca esto, mordem cıra remeno; ca esto, o mordemi ra remeno.
• Ca nêdo lınga xo.
• Ca, o cao; waxt, o waxt niyo.
• Caê bênamusi ne cenet de esto, ne cennem de.
• Caê derba beno weş, caê qesa weş nêbeno.
• Caê lınga xo çino.
• Caê mêrdê cüamêrdi; ya bınê hardano, ya pê cağano.
• Caê roşti nêmenda.
• Caê xode cemediya, mend.
• Caê xode vındeno, hawt rey telepeki beno.
• Caê, ca lınga xo nêdo.
• Cail u cihuli.
• Can ke meveciyo, mal nêvecino.
• Can şono, nêno hurendi; mal şono, êno hurendi.
• Canê bavay cenet wazeno guna nêverdana.
• Canê herike jan da, astorê hewli ra zede vazdano.
• Canê xo hurino.
• Canê xo hurino.
• Canê xo nazıko.
• Canêtengi rê Heq bêro rame.
• Cao berz ê ağaiyo.
• Cao ke adır çinê bo, dü nêvecino.
• Cao ke nêceriyo, jü pê goşê xo mendo.
• Cao ke rındiyê tedera, xırabiye çıka!
• Car u amaniye ro cı bıriya.
• Cara raa Heqi xo vira mekerê.
• Cara zerni rısinê?
• Cematê boma nêbiyo.
• Cematê cüamêrda koê berzi sera bêro pêser.
• Cematê dı bıraa nêbeno.
• Cematê serevda nêbiyo.
• Cenet ke vanê, serê hardano; cenem ke vanê, serê hardano.
• Cenet u cenem bınê lınganê ma u piyê isani dero.
• Cenetê tuyo, cenemê tuyo; çê tuyo.
• Cêni jü niyê kofiyê xo jüyo.
• Cêni u cüamêrd jü weleraê.
• Cêniya dıdanê cüamêrda mordê.
• Cêniya huşke.
• Cêniya nêveşe rê mori vırto ra.
• Cêniya rınde isani verva roc u tici bena.
• Cêniya rınde isani verva xêre bena.
• Cêniya tumanê xo eştê vılê cüamêrda.
• Cêniyanê xora hes bıkerê.
• Cêniye ke bıwazo, merdê xo kena wezir; bıwazo, kena rezil.
• Cêniye parsüya çêwta, nê sozo nê itibaro.
• Cêniyê u cüamêrdi ra; danê pêro ki, ênê werê ki.
• Cêniye ustına çêyiya.
• Cêniye, cêniye vata; cüamêrd, cüamêrd vato.
• Ceno, Heqo; dano, Heqo.
• Cênıka çêyi ustına çêyiya.
• Cênıka ke mêrdê xora rew urzena ra, bozi de bıce, berzê cenet.
• Cênıka xırabe Heq mara duri bero.
• Cênıke hurdemena domanê xo kerdê vırana xo, jü vato ke: „Tı ne na dina de bınê nê bari ra xelesina ra, ne ki a dina de“.
• Cênıke va: „Wıy qedaê mıde to ser kuyo, tı ki vana: Ez cüamêrda“.
• Cênıki estê, cüaniki estê.
• Cero cıkuye, cor de veciye.
• Cevê kefeni çinê.
• Cew u genımi ra bıraê.
• Cewê heri zede amo.
• Cewi ki vato, „ez bıraê genımiyane“.
• Ci çığa ke tevdê, honde boe vecina.
• Ci çığa tevdê, honde boe dano.
• Cigere eşta kutıki, kutıki nêwerda.
• Cigerê ma, fekê mara ardi.
• Cigerê ma, ma zere de nêverdê.
• Cigere verga hara; ne werina, ne erzina.
• Cigeri ma zere de poynay.
• Cigeri zerê mıde poti.
• Ciran ciranê xo naskeno.
• Ciran qulbê ciraniyo.
• Ciranê mıxenêti u piyaê tıreneki ra hevzê xo bıke.
• Cirano xêr, qulbê mordemiyo.
• Cirano xırabın mordemi keno wairê her çi.
• Ciyê bınê vare; rew bo, here bo vecino teber.
• Ciyê kutıki rê nêbeno.
• Ciyê kutıka kerdo xora.
• Ciyê xo ebe vare mınenê tê.
• Ciyê xo vazdo serê zerriya xo.
• Ciyê xode kaykeno.
• Ciyê xode khakê suri diyê.
• Ciyê xode morekê suri diye.
• Ciyê xode moreki diye.
• Ciyo ke nêweno, pırnıka xo cı mefiyo.
• Coka vanê: „Wereza be derba xaliyo“.
• Colana dana xo, kami tersnêna?
• Cor de cıkuye, cêr de veciye.
• Cüamêrd jü rae mıreno, tersonık heroc mıreno.
• Cüamêrd uyo ke nunê xo kemere ra veceno.
• Cüamêrd uyo ke roca tenge de dest erzeno xo ver.
• Cüamêrdeni goşare niya ke mordem goşanê xora kero.
• Cüamêrdi estê, zê khelaê.
• Cüamêrdi nêtawrenê ke siya kofiyê cêniya ra raverê.
• Cüamêrdo xurt, rıskê xo kemere ra veceno.
• Cınanê xode kay keno.
• Cıni kewtê ro ser.
• Cıra çiyê fam nêbeno.
• Cıra çiyê nêno.
• Cıra çiyê nêvecino.
• Cıra çiyê pac nêbeno.
• Cıra lom nêbeno.
• Cırê hêni qewmiyo.
• Cırm u alem zano.
• Cırmê qafıka thalê lıngi oncenê.
• Cırmê qafıka thale, lınga kute oncena.
• Cırmê xo çıko.
• Cısnê kutıki.
• Cızdan, vicdan?
• Cızır vızır, cızır vızır; dormê qena mı cızır vızır.
• Cızır vızır, ya Xızır.

Ç

• Çakılê mara amo.
• Çakılê mara biyo darde
• Çarç u çurç, çar u çur.
• Çarçımi berbeno.
• Çarê bêçara Heqo.
• Çarê cüamêrda tim berzo.
• Çarê dêra, hêni nıvısiyaê biyo.
• Çarê ma qılaşiya ra.
• Çarê mordemi ra çı nıvısiyae bo, mordem ê vineno.
• Çarê xo (timi) pako.
• Çarê xo çarê mı şane.
• Çata çata cüamêrda ke amê, dake lacê xo naskena.
• Çê başaraxa çino.
• Çê bêçara çino.
• Çê herami timi çine biyo.
• Çê herano.
• Çê mordemê zurekeri çino.
• Çê piyê to bıvêşo.
• Çê ra veciyene, tenê de merdena.
• Çê to ağwa bo.
• Çê to be şên bo.
• Çê to bırıciyo.
• Çê to wedariyo.
• Çê xo vaê pakay ver dero.
• Çê xo vay ver dero.
• Çê xode ğêribo.
• Çê xode nê, çê şari de nondaro.
• Çê, cêniye kena şên.
• Çê, çêy sera nêbeno.
• Çê, ne bê cêniye, ne ki bê cüamêrd beno.
• Çêna çêy pişkira verê destiya.
• Çêna cirani, ciran dano merde; lacê cirani, ciran zewecneno.
• Çêna, nuna potiya.
• Çênê tora van, veyve bıcê xo ser.
• Çêneka azebe ra vato: „Na oda zaf rındeka, tenê locına xo çewta“. Çêneke ki vato: „Dü pıra şono, nêşono, tı ae vace“.
• Çêneke ğêriba.
• Çêneke vana: „Ê mı, ya vilikçiyo, ya ki dawulçiyo“.
• Çêo ke doze tede ra, xêr tede çino.
• Çêr jü rae, tersonık hazar rae mıreno.
• Çêr xo nêgoynêno.
• Çerexino êno pılesino avşari ro.
• Çêrmê gay, gay rê bar niyo.
• Çêrmê gay, gay serra pere keno.
• Çêrmê xora nêvecino.
• Çêrxê feleki ge cêr, ge cor.
• Çêver pa çino, kutık ver de çino.
• Çêver ra teber ke, locıne ra êno; locıne ra teber ke, çêver ra êno.
• Çêver teber ra ca de.
• Çêverê çê wairê xode gıneno waro.
• Çêverê Heqi, çêverê ramo; çêverê quli, textıko çamo.
• Çêverê hokmati çêvero çamo, qul be zulmo; Heq be ramo.
• Çêverê mınet u reca mırê kilit biyo.
• Çêverê rame aseno.
• Çêverê ramê daym rakerdiyo.
• Çêverê xo kip bıce, ciranê xo dızd mevece.
• Çêverê xorê rakerde verde.
• Çêvero bêbısımlay.
• Çêwres ajnê heri biyê, şiyo ağwe ver, jü niyamo viri.
• Çewres meselê heşi biyê, têde mamuxe ser biyê.
• Çêwres qesê heşi biyê, onciya ki zuro.
• Çêwt ronişe, raşt qese bıke.
• Çi, ebe qılerê desta êno werdenê.
• Çiçêgê baxça zê çiçêganê koy niyê, hama quli ra nêzdiyê.
• Çiçêgê rındi, aseo çêtın ra roenê.
• Çik çıma ra pereno.
• Çik de çê tora nişo.
• Çik de tora nişo.
• Çir bi, şi.
• Çir u vir beno.
• Çiyanê hênêna qese kenê ke nêkunê aqılê/şarê heri.
• Çiyê bıde ke, çiyê ki bıcerê.
• Çiyê de huyene çino.
• Çiyê de nêwe çino.
• Çiyê dızdêni weşo.
• Çiyê na dina, na dına de maneno!
• Çiyê xo vindi meke, eke kena vindi dıme mekuye.
• Çiyo ke aqılê isani meşoro ser.
• Çiyo ke Heqi kerdo têra, gere qul mekero cera.
• Çiyo ke kenê, kaê domana pê nêno.
• Çiyo ke nêwezino bıdariyo we, o çi tewr rınd dariyo we.
• Çiyo ke qul zano, eke dêra qese bıkero, reyna nêzaneno ke çınay ra qese bıkero.
• Çiyo ke şi era dıme mekuye, reyna nêno.
• Çiyo ke şi, destanê xo cıra buşiye.
• Çiyo ke tı kena, nêkuno aqılê hera.
• Çiyo ke verd ra, era dıma mekuye.
• Çiyo ke zere ra niyame, zeri ra niyo.
• Çokanê xo serde dest u paê xo ardê pêser.
• Çü ke rınd bıbıyenê cenet ra nêveciyenê.
• Çü, bê cüamêrd; cüamêrd, bê pışti nêbeno.
• Çü, çü sera; dest, desti sera.
• Çuçıke/mırçıke zonê çuçıke zana.
• Çıtur ke siya u sıpe jü niyo, heq u nêqe ki jü nêbiya.
• Çüyê cenet ra veciya, raa cenêmi kena ra.
• Çüyê Heqiyo çêverê tode.
• Çı bêro şarê mordemi de, zonê mordemi ra êno.
• Çı bêro şarê mordeni de, fekê mordemi ra êno.
• Çı bıkerê, ê ki vênena.
• Çı bıkerê, xorê kena.
• Çı bıwazo, ê inam keno.
• Çı esto, ağwe u adıri ser şoro.
• Çı guna ma esta, bınê lınganê xo şanê.
• Çı heşnena, têde inam meke; çı zana, têde qese meke.
• Çı isani rê bêro fekê isani ra (isani rê) êno.
• Çı ke bêro çımêvêşaneni ra êno.
• Çı ke şarê to nêkewt, zerrê to ki mêkuyo.
• Çı ke to dest rê êno, qe xo pêy de mede.
• Çı kena, pêyniye bıpeme.
• Çı kena, pêyniye bızane.
• Çı tenga to esta, ağwa adıri de şoro.
• Çı wazena, xêr bıwaze.
• Çı, vıle tadana!
• Çığa berz bıperê, honde ki alçağ kuna.
• Çığa hard u asmêni jübini ra düriyê, ezi ki na qesa ra düriya.
• Çığa ke bıhuyê, honde ki berbena.
• Çığa ke dışmeno, heqa mordemeki esta.
• Çığa ke dışmeno, sata tenge de lazım beno.
• Çığa ke fam bıke ro, honde ki qese keno.
• Çığa ke huya, honde ki berbena.
• Çığa ke kişeno meiti werte de nêverdano, tae wele keno ser.
• Çığa ke nêşıkime ki, wazeme.
• Çığa ke rast nêbo ki, manqulo.
• Çığa ke vaco “ez cüamêrda” ki, ağwe destê cüamêrda nêkeno.
• Çığa kemera berzê kutıki, honde laweno mordemi.
• Çığa rae duri bo ki, gama vırene de bena kılme.
• Çığa şoreto.
• Çığa toruno.
• Çığırê feqira Heq keno raşt.
• Çıko kuno tora? Tuşko lacê bıze.
• Çıkoto kor, merd be çor.
• Çıla destê koriya.
• Çıla ma kerda melul u tariye.
• Çıla zurekeri hata şewê nêmê vêşena.
• Çıleka kesi hata şodır nêveşa.
• Çılmê pırnıka xo buro, vınde ro.
• Çılmım u zuxın.
• Çım be çım.
• Çım de, jüye hazara, hazare ki jüya.
• Çım gıneno ro çımi (ro).
• Çım kerdo ro jübini.
• Çım şikino, şare nêşıkino.
• Çım verdo cı.
• Çım, çımi nêvineno.
• Çım, çımi vineno.
• Çıma bereqneno!
• Çıma ra çik pereno.
• Çıma ra kewt duri.
• Çıma ra kor, dest u paa ra kut biyae.
• Çıma ra waneno.
• Çıma ser, şari ser.
• Çıma ser.
• Çımanê xo bıce.
• Çımanê xo çar rake.
• Çımanê xo ceno, fekê xo keno ra.
• Çımanê xo qılaşneno ra.
• Çımê kori çinê, bextê xo esto.
• Çımê kori çinê, thalê xo esto.
• Çımê kori ra hesire nêna.
• Çımê kori rê roşti nêwazina.
• Çımê mordemê dewleti tim vêşano.
• Çımê mı nımac de niyo ke, goşê mı ki azanê de bo.
• Çımê mı raa ra peray.
• Çımê mınê şaşi de qayt meke, bextê mınê rındi de qaytke.
• Çımê nalbendi sımê astori dero.
• Çımê quli ke bi züya, derê ki benê züya.
• Çımê qılaçi fıraqa dero.
• Çımê to deverdiyê.
• Çımê to deverdiyê.
• Çımê to kami vet, va: „Mı be xo vet“, va: „Coka hêni xori vet“.
• Çımê to rosti bê.
• Çımê to teber de bımanê.
• Çımê to veciyê.
• Çımê xo biyê züya.
• Çımê xo destê şari ra pêrenê.
• Çımê xo gıno ro cı.
• Çımê xo lukê.
• Çımê xo qey korê, xora nêvinêno.
• Çımê xo ra u dırba ra mendi.
• Çımê xo ra u dırba ra pêray.
• Çımê xo şare de kay kenê.
• Çımê xo serê şari derê.
• Çımê xo verdinê dı.
• Çımêhira.
• Çımêjeng.
• Çımêsiyaeni rê çımêsiyaiye.
• Çımêteng
• Çımêteng u çımêzeng.
• Çımi rındiyê fetelinê.
• Çımi şare de kay kenê.
• Çımo ke kor bi, (xorê) rosti nêwazeno.
• Çımo ke teberao mırd nêbeno.
• Çımo raşt, çımê çapi rê fayde nêkeno.
• Çımo raşt, roşta çımê çêwti nêwezeno.
• Çımo raşt, roşti nêdano çımê çêpi.
• Çınay ra lom bıkerê, o kuno çêverê to.
• Çıra dormê xo cena?
• Çıxırê mıra fetelino.
• Çıxırê qılaci, zê çıxırê awreşiyo.

D

• Daene u guretene bıraê jübiniyê.
• Daene u guretene destê Heqi dera.
• Damaê maene, bê ma u bê piyêne.
• Dan to Ali-Weli, bızanê xatırê Êli.
• Dan toro, ciyê çêwreşi fek u pırnıkanê tora an.
• Dan toro, tode tiza ken govende.
• Dar u budağê mı şikiyê.
• Dar u dudağ ro mı bıriya.
• Dara êmişi, kemere erzina cı.
• Dara ke kewto cı.
• Dara ke sero nişeno ro, aê bırneno.
• Dara ke siya xo çina, faydê xo xorê ki çino.
• Dara ke tede ro.
• Dara xo dara hesirana.
• Dara xo dara kutıkana.
• Dara xo dara sêana.
• Dare çığa ke serê hardi ra bo, hondeki bınê hardi dera.
• Dare dare de niyadana bena khewiye.
• Dare ke gınê waro torzıni sero benê zaf.
• Dare ke gınê waro, ver kata beno?
• Dare ra geme nêvineno.
• Dare ra ke êmiş bi, her kes çüyê xo erzeno cı.
• Daro qert nênamino dı.
• Daro raşt cewt nêbeno.
• Dawa Heqi bo, tawa nêzano, tewsanki keno sae.
• Dawul mı dest de, toqmaq to dest de.
• Daym, caê de zor xo niyano.
• Def u duxan mı bıcero.
• Def u duxan mı mecero.
• Dele ke biyê quzğun, kutıki Heleb ra ênê.
• Dele ke dımê xo roşano, kutıki benê deyray.
• Dele ke qizdanê biyê, kutıki benê deyra.
• Dele ke qızxan nêbo, kutıke dorme nêkunê.
• Dem isani de nêno, gerê isan demi de şoro.
• Dem u dewrano.
• Dên be daene, rae be şiyene qedina.
• Dên wairê xo naskeno.
• Dên zê dele leyr dano.
• Der u ciranê xorê bıwaze ke, Heq torê ki bıvarno.
• Derba çüye bena weş, derba qesa weş nêbena.
• Derd êno derdi serde.
• Derd ke bi, dermanê xo ki esto.
• Derd mordemi zere ra weno.
• Derdanê mara saci nun nêpocena.
• Derdanê xo ke saci rê qese bıkeri, saci nun nêpocena.
• Derdê bê dermani Heq mêdero dışmenê mordemi.
• Derdê cigera harê.
• Derdê cigerê nêvinê.
• Derdê her kesi, her kesi rê gıranê.
• Derdê mı bes nêbi, ê to ki serde.
• Derdo bê derman canê tode bıveciyo.
• Derdo bê derman canê tode meveciyo.
• Derdo bê derman canê tode pêda bo.
• Dere ra ke êmiş bi, her kes kemera xo kuno pa.
• Dermanê keçêli ke bibiyenê, kerdenê şarê xora.
• Dermanê to ke bıbo, khırê xo pê derman kena.
• Dermanê xo ke bıbiyenê, kerdenê khırê xora.
• Derzini be qêna xo, goçini be qêna xo.
• Derzini xora cıne, hona goçini şari ro cıne.
• Dês rıciyo, toz veciyo.
• Des u dı bêrê merdê cüamêrdi estê.
• Dêsi rê beno kemere.
• Dêso raşt nêrıcino.
• Dêso raşt nêrıcino.
• Dêso tora van, veyve bıce xo ser.
• Dêso tora van, veyve fam bıke.
• Dest be desti zano.
• Dest desti ra berzo.
• Dest erzena koti, Heq tode dest berzo cı.
• Dest keno miane ra, vano: „Pışıka mı, pışıka mı“.
• Dest keno pıstınê xo veceno.
• Dest keno, ri şermaino.
• Dest keno, şare onceno.
• Dest merzê cı, ağwa ci de şono.
• Dest miyane ra ke.
• Dest miyane ra kerê, vacê, „eferın“.
• Dest ra bêro, isani weno.
• Dest ra ke veciya, vano: „Şoro xêrê merda reso“.
• Dest ra korek nêrışino.
• Dest u paa ra bi.
• Dest u paa ser kewtae.
• Dest u paa ver ke.
• Dest u paê hermete kerdi vera, dê vatene.
• Dest u paê ma gıreday.
• Dest u paê ma şıkıti kerdi ma vera.
• Dest u paê mın u to nêvındenê, rocê dest u paanê xo mırdi name be pêser u têser.
• Dest u paê to bıqeremiyê.
• Dest u paê to merê têlewê.
• Dest u paê xo biyê serdıni.
• Dest u paê xo cıra şütê.
• Dest u paê xo kerdê xo vera.
• Dest u paê xo ver de mendi.
• Dest, da desti; dest, da Heqi.
• Dest, desti de; dest, Heqi de.
• Dest, desti sera, hata asmên.
• Dest, desti şüno; dest cereno be ra ri şüno.
• Desta ra kut, lınga ra kırêc biyae.
• Destanê xo cıra bışuye.
• Destanê xo cıra roşane.
• Destanê xo ser çarneno.
• Destbera xo ke niyame, qêna xo nata bota dêmdano.
• Destê cüanıka, dermanê derda.
• Destê daene kılmê.
• Destê dışmeni ra ağwe nêwerina.
• Destê dızdi nêerzino pesirê dızdi.
• Destê guretene dergo.
• Destê her kesi, destê mı niyo.
• Destê hokmati dergo.
• Destê ma kerdi ma vera.
• Destê ma koreke piyê kesi de niyo.
• Destê mêrda dermanê derda.
• Destê mordemê feqiri, her waxt veraê.
• Destê mı toraqê piye tode niyo.
• Destê mıra sole weno.
• Destê tayinê; ne xas ra beno, ne ki sis ra (beno).
• Destê şari korekê piyê tode niyo.
• Destê werdene dergê.
• Destê xo be ağwa helıge şütê.
• Destê xo bere vicdanê xo ser.
• Destê xo berzê cevê xo.
• Destê xo cevê mıdero.
• Destê xo dana cı, hermê xora bena.
• Destê xo jü rama Heqi rê ken ra.
• Destê xo keno pıstınê xo veceno.
• Destê xo kerdê xo vera.
• Destê xo nêro çokanê xo ser, nisto ro.
• Destê xo rakerdiyo.
• Destê xo ro vicdanê xo serne, dıdıyanê xo, jüya mı vace.
• Destê xo şanıto ro, çımê xo veto.
• Destê xo ver (de) keno.
• Destê xo ver ano, beno.
• Destê xo ver ano.
• Destê xo ver beno.
• Destê xo ver dano.
• Destê xo ver keno vıla.
• Desti çı bıdê, lıngi çı bivinê?
• Desto bêthal timi pizê vêşani serawo.
• Desto çêp destê rasti şüno.
• Desto rakerde thal nêmameno.
• Deva ra vato: „Vılê to çêwto“. Vato: „Ma kotiyê mı raşto ke“.
• Devreş bê sogış nêbeno.
• Dewa ke asena, qılawuz nêwazena.
• Dewe, dewê sera bena; çê, çêy sera nêbeno.
• Dewlete de dewleto.
• Dewlete, riyê kutık u pısınge de êna çêverê isani.
• Dewreş timi kuno tewt.
• Dezıka ke khebaniye şıknena, bê venga.
• Dik ha veng do, ha veng nêdo; roce onciya ki bena nêwe.
• Dik sılandê xo sero veng dano.
• Diki ki baqılo, ci weno.
• Diki ra vato: „Tı pawançiyê kergana“, lüye huya.
• Diko ke bêwaxt veng dano, şarê xo beno.
• Dina alemi ra pers ke, onciya zê xo bıke.
• Dina alemi ra pers ke, zê xo bıke.
• Dina çêrexina kesi sero nêvındena.
• Dina de dore be dore.
• Dina de isan vaşo; beno khewe, beno huşk.
• Dina de zon şirino.
• Dina dem u dewrana.
• Dina dore be dore.
• Dina dışmenê dêa, o ki dışmenê Heqiyo.
• Dina dışmenê dêa, o ki dışmenê mıno.
• Dina dışmenê dêa, o ki dışmenê xuyo.
• Dina ê bom u budelawana.
• Dina ebe dora; ewro ez, meste tı.
• Dina heqe, dina nêheqe.
• Dina ke dina de bo, o kesi de niyo.
• Dina ke dina de bo, o xodero.
• Dina ke pêmena, ebê aqılê xo bıpeme.
• Dina kesi rê mal nêbena.
• Dina kesi rê nêmanêna.
• Dina ma ser de kerda saciya sure.
• Dina mıdera, ez dina de niya.
• Dina mılkê piyê kesi niya.
• Dina ra pers ke, zê xo bıke.
• Dina ro çımê mı nêasena.
• Dina Sultan Sılemani rê nêmenda, ne ke kesi rê bımano.
• Dina torê xana, tı cırê meymana.
• Dina u dare gureta xo pışti.
• Dina ucağkore biyê tariye.
• Dina ucağkore; hem weşa, hem boşa (xoşa).
• Dina ucağşênê biyê tariye.
• Dina verê çımanê mıde biya teng u tariye.
• Dina verê çımanê xode kerda teng u tariye.
• Dina xana, tı tede meymana.
• Dina, vırende adıro gura, pêyniye de zura.
• Dinawa, ebe dora; jü êno, jü şono.
• Dinawa, ge bena khale, ge bena gence.
• Dinsiz rê imansız.
• Diyene u vatene jü nêbenê.
• Do ki bıraê mastiyo.
• Do weno, hewnê masti vineno.
• Doçıkê here ra biyo darde.
• Doçıkê xo perno be xo.
• Dolê hera.
• Dolê isana niyo ke.
• Doman çiçega zeriya.
• Doman ke berba tasele beno.
• Doman ke domano, rêê destê xo nano adır ra.
• Doman mae ra beno sey.
• Doman nêberbo, mae çıçık cı nêdana.
• Doman pira nê, maê ra sey manêno.
• Doman qıcêni de terbiyaê xo ceno.
• Doman raşte qese keno.
• Doman roşna çımana.
• Doman şêntiya çêyiya.
• Domani koa puf kenê.
• Domani niyê, ciyê xode kaykenê!
• Domani, domanê.
• Domano ke nêberbo cıre çıçık çino.
• Domano qıc isani ruşneno çêverê dışmeni.
• Domano, çılmê pırnıkanê xo buro, beno mırdi.
• Dost bi şa, dışmen bi kor.
• Dost şa bo, dışmen kor bo.
• Dost ver de, dışmen pêy de qese keno.
• Dostê isani ra ki dışmen vecino.
• Dostê to ki, zonê tuyo; dışmenê to ki, zonê tuyo.
• Dosti de şare no ro, dışmeni de şare onto.
• Doze ke kewte zerê çêy, o çê de xêr nêmaneno.
• Doze zerê çêy meke, çê rıcino.
• Dü remeno, locıne ra şono.
• Düanê serê şodıri nêheqa ra, zalıma ra, phela ra, şêpa ra bışevekno.
• Düyê xo cêser nêbırino.
• Düyê xo kuno têmiya.
• Dı diki, jü sılandi sero veng nêdanê.
• Dı dışmena dü nêkerdo têwerte.
• Dı lıngê ma kerdê jü sol.
• Dı pırêna de kay nêbeno.
• Dı ri.
• Dı riyo, bê ri.
• Dı serevda qertime be tira hêngazi ra nêkerdo.
• Dı zona de qese keno.
• Dıdana keno beş.
• Dıdana qırısnena, kami tersnena.
• Dıdanê feqiri şorıke de şikino.
• Dıdanê heri şikinê.
• Dıdanê isani benê halend.
• Dığazkanê ke biye, cêni şonê diyar.
• Dılopa ra biya sılopa.
• Dılopê ağwe de xeneqino.
• Dılqê xo mendo ro dılqê şeytani.
• Dıme eşto vılê pısınge.
• Dımê kutıki kerdo qalıb, veto, tepiya çêwt biyo.
• Dımê xo perno xo.
• Dıriyo, derziyo.
• Dırveta kardi bena weş, dırveta qesa thale weş nêbena.
• Dırvetê isanê rındi, xoriyê.
• Dırvetın be dırveta xo zano.
• Dırvetın derdê dırveta xo zano.
• Dışmen halê dışmenê xo nêzano.
• Dışmen ra hevzê xo bıke.
• Dışmenê Heqi.
• Dışmenê pi nêbeno dostê laci.
• Dışmenê xo xora qıc mece.
• Dışmenê xo xora qıc mevine.
• Dışmenê xırabi nê, dışmenê xırabiye be.
• Dışmeno hewl dostê koti ra rındo.
• Dıto selıke, do delıke.
• Dızd ke bi, şewê tari zafê.
• Dızd şewê tal mendo, uşto ra çiyê xo tırto.
• Dızdê bostani zımıstani vecinê.
• Dızdê xiyara zımıstani vecinê.
• Dızdi rê şewê tari zafê.
• Dızdi, dara dızda zanê.

E

• Ebe araqê çarê xo.
• Ebe astanê mordemi ağwe şımenê.
• Ebe çar pencıka labatino.
• Ebe çı ri ama, çı ri şona.
• Ebe çıla momıne bıfeteliye.
• Ebe dest bıke, ebe fek bure.
• Ebe destê xo bıke, şarê xo bonce.
• Ebe destê xo bıke, vılê xo bonce.
• Ebe destê xo, çê xo kerd xırabe.
• Ebe dore nêbeno zore.
• Ebe dı goşa meheşne, ebe jü çimi bivine.
• Ebe dıdana reno ra.
• Ebe fek erzino paldumê heri.
• Ebe fekê şari mıde qese keno.
• Ebe gesta parsi kesi çê xo şên nêkerdo.
• Ebe gesta parsi verê mırd nêbeno.
• Ebe goni nıvısneno.
• Ebe jü ağwe şütê.
• Ebe jü dare geme nêqedina.
• Ebe jü dest dı qerpuzi nêcerinê.
• Ebe jü gule uşar nêno.
• Ebe khoçıke da arê, ebe kunez kerd vıla.
• Ebe khoçıke dano, ebe kunez ceno.
• Ebe khoçıke keno vıla, ebe kunez dano arê.
• Ebe kulma ağwê onceno.
• Ebe kunez dano, ebe khoçıke ceno.
• Ebe kunez dengız/barr kêm nêbeno.
• Ebe miyaz daene mordem nundar nêbeno.
• Ebe nê destê xo bıde, ê destê xo bıce.
• Ebe nunê çiyanê teberi mordem mırd nêbeno.
• Ebe pers mordem dina ra beno teber.
• Ebe pers şiane Qers.
• Ebe qesa ke bıbiyenê, ma nıka çı nêkerdi bi ke.
• Ebe qesa xırabıne hazar mordemi şıknena, jü mordemi haşt nêkena.
• Ebe rındiye mede, ebe xırabiye mece.
• Ebe serbê ma u piyê to bo.
• Ebe serbê to bo.
• Ebe têde ağwa, xo şüto.
• Ebe şamiya merda daene, kes nundar nêbeno.
• Ebe vazdaene isan nêxelesino ra.
• Ebe xatırê xatıra, kerd verê qantıra.
• Ebe zanaena mı, hênêno.
• Ebe zura kesi çê xo şên nêkerdo.
• Ecel de mecal çino.
• Ecel ke ame, mecel nêdano.
• Ecelê bıze amo, şiya nunê şüyani werdo.
• Ecelê bıze ke ame, şona nuna şüyani wena.
• Eke bikişê, çılkê goni cıra nêna
• Eke bıheşno ki, xo nano ro khereni.
• Eke kese bini rao; nêzanoğo, hero, bomo! Bavaa rao; budelaê wairê xuyo.
• Eke koti tenge, hona Heqi anê ra xo viri.
• Eke pê cena rameverde, eke verdena ra dıma mekuyê.
• Eke qariya, şarê xo kemere ro de.
• Eke qayde kota şo xo asero berze.
• Eke qese keno, vanê belka fek ra hemgen rışino.
• Eke riyê xo ke çino, çitıke ra çı wazena.
• Eke tari bo, kêfê dızdano.
• Eke zede zanoğa vace; dı heri, tı kuri kenê çan?
• Emaneti rê xaineni nêbena.
• Emegê isani pêy be isani ra mekero.
• Emegê mı çımanê tora bêro.
• Emegê mı pêy ra to kero.
• Emegê to pêy ro to kero.
• Emrê Heqi jüyo.
• Emrê ma, çar u çur bi.
• Emrê xo xelesna, ê ma ki naro ser.
• Emro, tı kur u pıri.
• Endi sermiyanê çêano.
• Ero çıko kewtê têwerte, şıma zaf kenê zelemele.
• Ero meyiti mekuye tiza keno.
• Ero tawa domanê, tı xapnena!
• Erzino riyê isani.
• Eskice erzenê fekê here.
• Etê to qe lac u çênê niyardi? Va: Mı laci ardi deleverga, çênê ardi verga berdi.
• Eşkicê berzê fek.
• Ewlad zerdıko, torn dendıka.
• Ewladê to belaê şarê to bo.
• Ewlado bê xêr çinê bo tahina rındo.
• Ewro nêbo, xêr bo, wa meşte bo.
• Ewro roca cüamêrdiya.
• Ewro roca Hesen u Usênia.
• Ewro roca heser u meseria.
• Ewro roca hıkır u mıkıriya.
• Ewro roce, roca vınetene niya.
• Ewro, meşte ra rındo.
• Ewro zede şi, şenık mend.
• Ez be xuya gaê xo zana.
• Ez biya khal, zerê mı nêbi khal.
• Ez dina dera, dina mı de niya.
• Ez gınena gelepa ro hatani ke ama ro xo.
• Ez heyranê nê laceki! Domano, hona nêzanêno usılê çheki.
• Ez ke cuçıkê biyenê, dı perrê mı ki ke bıbiyenê, mı fır dêne, amêne lewê to.
• Ez ke hêdi şori, bela reseno mı; ez ke capık şori, resen qıdaê.
• Ez ke şarê teberi kuyi, dina ra vecin.
• Ez ke urzi ra, gujgelekê fin ro to.
• Ez ko nêşon ke, verg mı buro.
• Ez mêrde, tı mêrde; kam merde?
• Ez pê hawt koa ra ên.
• Ez piyao verên niya.
• Ez piyaz nêwen, o mı ra vano, bê şekır bure.
• Ez qedaê to bıcêri.
• Ez qeday ra remen, qeda mı ra nêremeno.
• Ez taqmaq dan pıro, tı bıxıze.
• Ez şikin beçıkanê xo bımori.
• Ez timi ki kemera çêngiya.
• Ez torê qese nêken, Heqirê qese ken.
• Ez van çı, tamurê mı vano çı!
• Ez van, ga niyamo, a şiya, derdê vareki gureto.
• Ez van, hewr çino; o vano, şiliye varena?
• Ez van, miyaz; o vano, piyaz.
• Ez van, rae nawa, o vano reçe nawa.
• Ez van, vicdanê to; o vano, cızdanê mı.
• Ez vana, heş nawo; a vana, reçê nawa.
• Ez vana, tusk; o vano, mısk.
• Ez ver şon, gazıke beno mıro; ez dıma şon, paşqule dana mıro.
• Ez ver şon, mı dıma nêno; ez dıma şon, mı ver nêşono.
• Ez xorê qese nêken, ez ebe xo fetelin.
• Ezi ki kejbiya, ezi ki borbiya.
• Ezi ki van hênêno, ezi ki van hênêno.

Ê

• Ê dê hazar çımê xo ke bıbê, onciya ki nêvineno.
• Ê dewleti perê xo esto, ê feqiri Heqê xo esto.
• Ê her rındeke, qusurê de xo esto.
• Ê kesi kesi ra nêaseno.
• Ê ma, ama ma dımê a gaziya çê veşaiye.
• Ê ma, zem niyo, demo.
• Ê mêrdê cüamêrdi ne sozo, ne itibaro.
• Ê şıma decê şariyo.
• Ê şıma ewlad niyo, decê şariyo.
• Ê şıma holıka wariya, zımıstan ke amê şımarê boni ki lazımo.
• Ê şıma şaredeco.
• Ê vere ra hêniyê, tı vana çê heriye.
• Ê xêxa; ne zindano, ne meydano.
• Êê, vanê belka hero.
• Êslê xo be nêslê xora jü niyê.

F

• Fam ke nêbo quli ki heywano.
• Fam u izavê xo çino, ez se bıkeri?
• Fek be feki zano.
• Fek berzê paldumê xo.
• Fek bıce, bıçarne pêy.
• Fek bıcerê, qene qese kena; qene bıcerê, fek qese keno.
• Fek merze paldumê heri.
• Fek ra veciya.
• Fek ra xelesiya ra.
• Fek vano, ri şermayino.
• Fek vındeno, qene nêvındena; qena vındena, fek nêvındero.
• Fekê kardi sera nişto ro.
• Fekê kardi serao.
• Fekê kutıki ke musa gani, nêvındeno.
• Fekê kutıki leşto.
• Fekê kutıki ra çêm nêheremino.
• Fekê kutıki ra dere nêheremino.
• Fekê kutıki leseno.
• Fekê luye tereni nêreşto, vato: „Xora tırşo“.
• Fekê mordemi ra çı veciyo, destê mordemi ra ki o êno.
• Fekê mıra veciya.
• Fekê mıra xelesiya ra.
• Fekê pısınge nêresto cigere, vato :“Xora boyina“.
• Fêkê pısınge tereni nêreşto, vato: „Xora tırşo“.
• Fekê qerqeşune dero.
• Fekê şari peleke niya ke, bıcerê bıderzê.
• Fekê tayinê hemgen kerdo pıra.
• Fekê tayinê şiraniye kerda pıra.
• Fekê têdinê dero.
• Fekê şari nêderzino.
• Fekê şari şülandiya to niya ke, bıcerê gıre de.
• Fekê tora veciyo, pıstınê to kuyo.
• Fekê vergê hari dero.
• Fekê xo keno pırê goni, phırê ma keno.
• Fekê xo nana ro pêser.
• Fekê xo pê ceno, qena xo nêvındena; qena xo pê ceno, fekê xo nêvındeno.
• Fekê xo qena xora pêt bıce.
• Fekê xo şikiyo ro pêy.
• Fekê xo şiyo pêy.
• Fêkê xo vêşo.
• Fekê xode cüno.
• Fekê xode kerdo benişt/vılence.
• Fekê xora nêdano waro.
• Fekê xora vaci, çı ke xora buri?
• Fekê zugurti manıka şüyani dero.
• Feko ke musa zura, qena ke muse tiza, raê ro cı nêbena.
• Feko weş mori lone ra/qule ra veceno.
• Feko weş, zero weş niyo.
• Fekê xo guret.
• Fekê xo kilit bi.
• Fekê xo rakerde mend.
• Felek amo nişto ro, amanetê xo wazeno.
• Fırsend ke dest kuyo, isani khoçıkê ağwe de xeneqneno.
• Felek be çerxê isani nêşono.
• Felek bê, se kena?
• Felek biyo meymanê mı.
• Feqir şiyo dızdeni, cırê aşme veciya.
• Feqirê aqılê xuyo.
• Feqireni merdene ra zora.
• Feqiri rê bıze mangawa.
• Feresetê qesa nêkeno.
• Feresetê xo ke bıbo, koa lone keno.
• Fesadêni ke nêbo, verg u meşıni ra piya çerenê.
• Fesadi ra ke nêbo verg u meşın piya çêreno.
• Fitika mı dano pıro.
• Fitika mıra kaykeno.
• Fılankesê lacê bêvankesi.
• Fıre-fıre.
• Fıreset ke dest kuyo isani weno.
• Fırsend dest nêkuno.
• Fırsend ke kewt kêmfersendi dest, isani nal u mıx keno.
• Fısa xuya pêêne kerde.

G

• Ga be sae ra, çım de jüyê.
• Ga ke gına waro, kardi benê deyra/zaf.
• Ga merd, seyi kerdi bınê niri.
• Ga mıreno, çêrme maneno; isan mıreno, name maneno.
• Ga ora, doçık pera.
• Ga ver ra qoçaxo.
• Gaa nire ra kenê axure.
• Gaê gole.
• Gaê mı, gaê mı xayneni meke; zımıstan ke ame torê sımer, mırê nun lazımo. O waxt ya tı fek erzena ro ê mı, ya ki ez fek erzen ro ê to.
• Gaê mıno siya.
• Gaê mıno sur.
• Game be game, vera rame.
• Gao amal cıte de kıvşo.
• Gao mıno bor.
• Gao qelp nire şıkneno.
• Gay jü raê çêrme kenê.
• Gaziya siyae ama dıme.
• Ge dano nali ro, ge dano mıxi ro.
• Gem berze fek.
• Gem berze vıle, avşar pa ke.
• Geme be jü dare kêm nêbena.
• Geme de dare nêvineno.
• Gem şano xo fek.
• Goni vıreceno ra.
• Goşa ra khero. 
• Goşanê dê bonce.
• Goşanê nê rêê ta dê.
• Goşê xo biyê gıran.
• Goşê xo biyê kher.
• Goşê xo kerdê gıran.
• Gula isani ra nêşono war.
• Gılê çü ke di, êno ro rae.
• Gılê çü ke musna ro cı, aqıl ano xo sare.
• Genc u roali.
• Gencêni reyna nêna.
• Gere axıriya mordemi xêr bêro.
• Gere isan meşo ro serê bonê dışmeni, meramo verê çêveri.
• Gere mordem şarê xo be xo gırede ro.
• Gere mordem şarê xo ebe xo bıkıno.
• Gerrê xo be destê mı derman keno.
• Gola ke cıra ağwe wena, kemere cı meerze.
• Golikê çêyi gaê çêyi ra nêterseno.
• Golikê çêyi gaê teberi de mede.
• Golikê mınê uşari.
• Goliko çurkın garanê davar heremneno.
• Golo bêbıno.
• Golıkê xo mede gaê şari.
• Gon u remê mıno.
• Gon u remê mıno.
• Gon u remê şari weno, sero ki kuno khodikê isani.
• Gonesur.
• Gonewer.
• Goni ağwe nêbena.
• Goni ama çımanê mı ver.
• Goni be ağwe nêna şütene.
• Goni be goni nêna şütenê.
• Goni kewta çıma ke, amo kewto çêverê to.
• Goni kewta çıma.
• Goni u qeret her kesi de çino
• Goni u qeret tede nêmendo.
• Goni u qeretê xo erzenê.
• Goni u qeretê xo eşto.
• Goni verê çıma dera.
• Goni vindi nêbena.
• Goniya mı de bınê lınga ra bo.
• Goniya mı de bınê sımi ra bo.
• Goniya mı de çım u buriyanê belekara bo.
• Goniya mı de ri ro bo.
• Goniya mıde serê çıma ra bo.
• Goniya mıro to girina.
• Goniya şari meke çêverê xo.
• Goniya xo ken bınê lınga ra.
• Goniya xo ken çêverê to.
• Goniya xo keno çêverê ma.
• Goniya xo rışna.
• Goniya xo sura.
• Gorê zanaena xo.
• Gorn u kefenê mıno.
• Goş ra mıne çıxırê dêra meşo.
• Goşa keno vit.
• Goşanê hera ca mekerê.
• Goşanê hera pe mecerê.
• Goşanê kherarê qesanê weşa qesê kenê.
• Goşanê xo buşiye.
• Goşare bo, goşê tode bo.
• Goşare ke, goşê xo ke.
• Goşdaene bızane, qese kerdene musena.
• Goşê bırri estê.
• Goşê dê hona çıngena derzini dero.
• Goşê hardi estê.
• Goşê isani benê dergi.
• Goşê isani ke vêrê isani sero bo, isan her waxt vêşano.
• Goşê mordemi benê derg.
• Goşê xo bi fıreqeti.
• Goşê xo çıngenê.
• Goşê xo guretê, vana belka khero.
• Goşê xo kerdi fıreqeti.
• Goşê xo qule kerdiyo.
• Goşê xo şemıge dero.
• Goşê xo şemıge serao.
• Goşi kerdi vit.
• Goşt astê xora boyino.
• Goşt bêaste nêbeno.
• Goşt raştê bêdıdani beno.
• Goşt u nenıg cera nêbeno.
• Goşt u nenıg ceser nêbenê.
• Goştê her theyri nêwerino.
• Goştê mı werdo, astê mı asıno polato.
• Goştê mı werdo, astê mı jandanê.
• Goştê mı werdo, astê mı kerdê wele.
• Goştê mı werdo, astê mı mendo.
• Goxikê duri weşê.
• Goxikê teberi weşê.
• Goza kore be derzini vecenê.
• Gucige guznêna.
• Guda nun u toraqi, aqıl u fam kena şarê isani.
• Gukê çêyi gaê çêyi ra nêterseno.
• Gukê xape gaê xape ra nêterseno.
• Gula ke Heqi kerda qule, bê rısk nêverdano.
• Gula xo cêro havar de kerde, va, Heqo...
• Gulana, qıze-qıza tauk u qulte-qulta meşkana.
• Gulange bıske ra vato: Ez tora derga. Ae ki vato: Caê ma zobinao.
• Gule ra cor nuno, gule ra cêr ciyo.
• Gule ra cor, vêre ra cêr.
• Gule ra cor.
• Gule, bê teli nêbena.
• Guna huyna êna, berbena şona.
• Gurenayiş rê kes tomete nêvano.
• Guşiyê hêngure/tiri dara hêngure rao.
• Gılgıl dest nêkuno, çewdere de manê vêneno.
• Gılo ke serawa ê mebırne.
• Gıro kor.

Ğ

• Ğeribê çê xuyo
• Ğezebê dê ke esto, xezna dêdê bımano.

H

• Ha buro, ha buro; çımê xo vêşano.
• Ha nar, ha dar.
• Ha tora va, ha kelpê verê cêveri ra va.
• Ha vace, ha vace; daro huşko.
• Ha vace, ha vace; kemer u dari ra vace.
• Ha vace, ha vace; kırê verê xora vace.
• Ha vace, ha vace; tı vana koliyo.
• Haceto bê hacet.
• Hafşar ser ke.
• Hale cüamêrda zobinao.
• Halenê puyê kori Heq be xo vırazeno.
• Hao biyo baqıl.
• Hao êno ber.
• Hao êno ver.
• Hao famê xo ano.
• Hao nişor keno.
• Hao şare tadano.
• Hao şono ser.
• Hard be asmêni ra çıtur ke cêra nêbenê, dı zerri ki hêni cêra nêbenê.
• Hard be goşano.
• Hard bınê xora şeqetneno.
• Hard de nişto ro, hewe ra fırr dano.
• Hard hecneno.
• Hard huşko, asmên duriyo.
• Hard huşko, asmên suro.
• Hard milo, asmên êra pilo.
• Hard milo, Heq pilo.
• Hard ra hata asmên.
• Hard ra şi war(o).
• Hard suro, asmên duriyo.
• Hard thamarê ra bê thamaro, isan thamar be thamaro.
• Hard u asmên ra bi vindi.
• Hard u asmêni ra veng nêvecino.
• Hard vano, asmên nêvano.
• Hard weno, asmên puf keno.
• Harda sera dariya we.
• Hardê Heqi cara bê wair beno?
• Hardi sera şeqetino.
• Hardi va, „mı nêdi“; asmêni va, „mı nêdi“.
• Hardo dewreş, asmêno khewe.
• Hata bênamus se(d) sere, ebe namus poncas sere besa.
• Hata bıkero ke, kesıke şona dare ser.
• Hata can nêveciyo, xuye nêvecina.
• Hata ke desta ser nêceriya, qimetê lınga nêzano.
• Hata ke maa mı berbena wa maa to bıberbo.
• Hata ke meşoro mezele, merdene niyano ro xo viri.
• Hata ke şewe nêşikiye, mer u mılaket caê xora nêlewino.
• Hata ke to dest ra êno, xırabiye ra hevzê xo bıke.
• Hata ke zerê isani nêweşo, çımê isani ra hesire nêna.
• Hata kêfê ağay bıwazo, canê feqiri vecino.
• Hata kemera qıce meerzê kemera pile ver, kemera pilê ca xo nêdana.
• Hata ma mekoçê, nêvındenê.
• Hata nêcüye, nêşono war.
• Hata nêrame, nêçinena.
• Hata roca ke merda, weşa.
• Hata roca merdene çımê isani dina dero.
• Hata şên nêbo, xırabe nêbeno.
• Hata şerm de weşiye ramena, şeref ra bımıre.
• Hata xırabe nêbo, şên nêbeno.
• Hatani araqê çari meerze, wairê çiyê nêbena; wairê çiyê bê, qimetê çiyê nêzana.
• Hatani cüamêrd bê, bena pil.
• Hatani ita êwala.
• Hatani ita, nae ra dot çino.
• Hatani ke aqıl bêro şare, her çira beno.
• Hatani ke dêra nêga nêbo, qe çiyê nêbeno.
• Hatani ke mı aqılê xo naskerd, çı gelepa ro nêgına ke.
• Hatani ke şareser nêşi hard, bınê lınganê xode hard nêzano.
• Hatani koti ke berd.
• Hatani koti ke şi.
• Hatani merdene raa xo esta.
• Hatani o waxt, kesıke şona dare ser.
• Hatani pêyniya dina.
• Hatani xırabe nêbo, şên nêbeno.
• Hatani zerqê şodiri sero vındena, momiyê de xo tafiye.
• Haşa ke va, thawa nêmaneno.
• Haşa ke va, thawa nêreseno cı.
• Haştiye raştiya, raştiye haştiya.
• Havala de şonê, kutıka de ênê.
• Havalanê rında, isan raê ser nêvineno.
• Havalê her kesi, havalê mı niyo.
• Havalo rınd isani xırabe ser nêfino.
• Havela de êno, kutıka de şono.
• Hawalê phari nêzaneno raa ari.
• Hawt ajnê heri biyê, verê ağwe de jü niamo viri
• Hawt ajnê heri biyê, verê ağwe de têdê xovira kerdê.
• Hawt bıpeme, jü biçine.
• Hawt bıpeme, jü bıbırne.
• Hawt qati bınê hardi ra şi.
• Hawt qati bınê hardi.
• Hawt serevdê reştê pê, jü her bar nêkerdo, vato: „Ax bêkesiye, ax bêkesiye“.
• Hawtemal de werdene ra kes vêşaniye ra nêxelesiyo ra.
• Hay de êno, huy de şono.
• Hay ra ke ame, huy ra şono.
• Hay u huy ra, teq u tüy ra; ma veciyayme quleni ra.
• Hazar pese bınê siya jü dare de mexel bena.
• Hazar rêy poşman bê ki pêyser nêcerino.
• Hazıra ra duri.
• Hefê mordemê feqiri Heqi ra pers beno.
• Hefê mı cırê êno.
• Hefê mı torê bêro.
• Hela bêrê mın u na hekmete.
• Hela mıra vace, tı sımê gai rawa, ya ki dımê gai rawa.
• Hela qayt ke key fam keno.
• Hela rêê ki a vace, be vace.
• Hela tênê çıqlike.
• Hela tênê lalewuiye, kermi kewti to.
• Hela tênê nişor bıke.
• Hela vace, kotiyê to deceno.
• Hela vınde, tı ki vinena!
• Helal hazır, ya Xızır.
• Helal helalo, herami ki heramo.
• Helal her waxt helalo, herami ki her waxt heramo.
• Helal u herami keno têwerte.
• Hele hoo, hele hooo!
• Hem miliseni, hemi ki dewreşeni têhet de nêbena.
• Hêngure hêngure de niyadana, bena siyae.
• Hêni bi piranê nuni, şi.
• Hêni bo ke; dost şa bo, dışmen kor bo.
• Hêni bıkerê ke, tuk bêro ro ewladê şıma ro.
• Hêni ke bêwengo, tı vana morê bınê sımelo.
• Hêni ke bi vindi, werte ra bi sır.
• Hêni ke germo, kutık beno kermecın.
• Hêni ke germo, kutık kerma veceno.
• Hêni ke germo, kutık tükê xo erzeno.
• Hêni ke hers biyo, vana tasino ra.
• Hêni ke kenê zelemele, tı vana heş kerdo geme.
• Hêni ke kewto tewt, şari ki vaco, „nê de çiyê esto“.
• Hêni ke lerze kenê, tı vana bulusk dımaro.
• Hêni ke lewanê xo leseno, niyade, çıtur thamê fekê xo zano.
• Hêni ke nê raa ra amayme şime, çarıx u puçê xo dırnay.
• Hêni ke rema, xo dıme niya nêda.
• Hêni ke remeno, tı vana awreşo.
• Hêni ke remeno, xo dıme niya nêdano.
• Hêni ke rındeka ağwa dera vındena.
• Hêni ke serdo, tebera kutık cemedino.
• Hêni ke siyê ro jübini, tı vana jü ma u jü pi ra amê dina.
• Hêni ke tengo, zê qêna derziniyo.
• Hêni ke terseno, rocê hazarê xo vısino.
• Hêni ke thallo, tı vana jariya.
• Hêni ke tunêdiyo, tewraniya xo kesi nêdano.
• Hêni kerdo ke, kerdo zê aspıca potiye.
• Hêni ki beno.
• Hêni ki derbaz (nê)beno.
• Hêni lerze meke esker to dıme niyo.
• Hêni werte ra dariya we.
• Heq adır be to verdo.
• Heq adırê dina wedaro.
• Heq adırê to bışayna.
• Heq adırê to şên kero
• Heq adırê to şên nêkero
• Heq adırê to wedaro.
• Heq axıriya isani xêr biyaro.
• Heq be ramo.
• Heq belaê xo de to do.
• Heq berzinê xêri kero.
• Heq biyaro were.
• Heq bo, Oli bo.
• Heq bıarasno ra.
• Heq bıdero, qul wa bıcero.
• Heq çapal dano riyê nêheqi ro.
• Heq çêverê ke bıcero, jü ki keno ra.
• Heq comerda de comerdo.
• Heq çı dano, wa xêr bıdero.
• Heq çı dano, xêr bıdero.
• Heq çı ke dano isani, xêr bıdero.
• Heq çımê kesi ra u olaxa ra meverdo.
• Heq çıxırê mordemi çêwt mekero.
• Heq dano koka vılê nêheqi ro.
• Heq ğenimê çımanê to kero.
• Heq derdê bê dermani medero.
• Heq derdê cigere, ne ke kesi, dışmenê mı mede ro.
• Heq dest u paanê tode bo.
• Heq dı mırada piya nêkeno,
• Heq dı zulma piya nêkeno.
• Heq emegê herkesi be herkesi bıdê ro werdene.
• Heq emegê isani bokê zulmi mekero.
• Heq emro derg bıdero.
• Heq êno comerdiye, ma ki bınê xode vêneno.
• Heq ewladê bêxêri çêwerê mordemi mekero.
• Heq ewladê isani adiyê canê isani nêkero.
• Heq goşt dano bêdıdana.
• Heq hatani canê mı nêcero, malê mı nêceno.
• Heq heş u puşê/huşê xo canê şıma nêkero.
• Heq isani rastê jüyê ramani kero.
• Heq jüya şıthelale tode vecero.
• Heq ke ame comerdiye, ma ki bınê xode vêneno.
• Heq ke bıdero, dano.
• Heq ke dina de esto... (nae torê nêverdano).
• Heq ke Heqeni bıkero... (ma ki xo bıne de vineno).
• Heq ke Heqo, nae kesi rê nêverdano.
• Heq ke kêmi nêkero, qul kêmi nêkeno.
• Heq ke mıde yar bo, wa dina mıde bar bo.
• Heq ke Zonê Ma nêzano, xora Heqê ma niyo.
• Heq kedere nêdo.
• Heq kêmaniya fesada medero.
• Heq kêmaniya zura medero.
• Heq kesi basarax mekero.
• Heq kesi çêverê mıxeneti mekero.
• Heq kesi desta ver mekero.
• Heq kesi dina tariye mekero.
• Heq kesi motacê kesi mekero.
• Heq kesi pê pherıge de meverdo.
• Heq kesi roşta xora morım mekero.
• Heq kesi şaş mekero, şaş keno kaş mekero; eke kaşi keno ki, na dina dare ra mefetelno.
• Heq kesi wairê derd u khula mekero.
• Heq ko vineno, vare dano cı.
• Heq ko vineno, vare varneno.
• Heq locına kesi meşayno.
• Heq locına to kor kero.
• Heq loqmê to qebul kero.
• Heq lınga tora kemere nêverdo.
• Heq ma bêwair meverdo.
• Heq ma şêrê cêniya sirete ra wedaro.
• Heq miyaro ro kemer u dar u beri ser de.
• Heq mordemê de pilo.
• Heq mordemi, ne dewletiyo har, ne ki feqiro zar kero.
• Heq mı do ke, ezi ki to di.
• Heq mıra xuye keno, ezi ki tora.
• Heq mıradê kesi çıma de meverdo.
• Heq mıradê to çımanê tode verdo.
• Heq perr u paanê xo to ser de bıçarno.
• Heq pêy ro kesi mekero, ma ki heto jü ra.
• Heq pilo, çêverê rama xo her kesi rê keno ra.
• Heq pilo.
• Heq pistiko teng kesi ra mekero.
• Heq qedero şerqi sarê kesi de mevecê ro.
• Heq qesê fekê isani dano isani.
• Heq rama xo ro cı kero.
• Heq rama xo ro cı resno.
• Heq rama xora ma morum nêkero.
• Heq ramaniyo.
• Heq rameno Heqiye.
• Heq raşt biyaro.
• Heq roca tenge, ma u az u uzê ma memusno.
• Heq rıskê mordemi, nasibê mordemi kero.
• Heq siya xo ro ma kılm nêkero.
• Heq şono feqiri vineno.
• Heq şıma de bo.
• Heq to dest u çıma ra nêkero.
• Heq tora nêzeri dürifiyo.
• Heq torê nêverdo.
• Heq u nêheqe jü ca ra vecinê, jü ca ra kunê zere.
• Heq u nêheqe jü çêver ra kunê zere.
• Heq var kero.
• Heq xırabe düri bero.
• Heqa ciraneni gırana.
• Heqa ma u pi ewladi ra, heqa ewladi ki ma u pi ra persina.
• Heqê bıraeni bo.
• Heqê dışmeni ki esto.
• Heqe ke çêver ra amê, nêheqe pencere ra vêcina.
• Heqê merdê vêri bo.
• Heqe ra lewino ra.
• Heqê to, mısteheqê to.
• Heqe verde vılê ma muyê ra bariyo.
• Heqi bınê xo de jü ma dime.
• Heqi ke aqıl parê kerd, tı koti biyo?
• Heqi ke da, qul nêşikino bıcero.
• Heqi ke derd da, dermani ki dano.
• Heqi ke kerd têra, gere qul mekero cêra.
• Heqi ke se vato, vato.
• Heqi mırê lêêq diya, comerdi kerda helal.
• Heqi na roca ke da to, cıra helmê ki ma do.
• Heqi ra a be xêre.
• Heqi ra cenê, danê nêheqi.
• Heqi ra cenê, danê şeytani; şeytani ra cenê, danê Heqi.
• Heqi ra çı bıwazê, ê varneno.
• Heqi ra ke çı ame, gere qul bonco.
• Heqi ra ke zığm bo, qul tawa nêkeno.
• Heqi tı rut u şılt da mı, ez to be kınca ra dan cı.
• Heqi tı se ke da, hêni ki bıcero.
• Heqi vato, „can tora, ro mıra“.
• Heqi vato, „mırad mıra, cad tora“.
• Heqi xezebê xo do cı.
• Heqo tı hewarê man u a rocê bê.
• Heqo, medet u murbet.
• Heqo, tı pheşê pir u rayber u khureşi ma mefiyê.
• Heqo, tı puşê talıbi ro ma mefiyê.
• Her amo na dina, her şono.
• Her be hereniya xo, hirê rey çamure nêkuno.
• Her çêtıniye de jü rehetiye esta.
• Her çi de beçıka xo esta.
• Her çi dı hetê xo estê.
• Her çi dı riyê xo estê.
• Her çi hurendiya xode roşino.
• Her çi koka xo ser roeno.
• Her çi vêreno ra.
• Her çi waxtê xode rındo.
• Her çi waxtê xode werino.
• Her çi waxtê xode.
• Her çı zano wenca buro?
• Her çığa cêw buro ki hero.
• Her dar ra khoçike nêvırazina.
• Her gule ra boê nêna.
• Her hewr ra şiliye nêvarena.
• Her ke hero, jü rae gıneno ağwe ro.
• Her ke hero, reê kuno çamure.
• Her kes ağaê xuyo
• Her kes aqılê xora, hem mıllo hem efkato.
• Her kes ayıbê xo mıneno tê.
• Her kes barê Heqi pışti nêkeno.
• Her kes be qeydê ro.
• Her kes be xo qailo.
• Her kes beçıka xo, xorano.
• Her kes ca dano lınga xo.
• Her kes caê xode ronişo.
• Her kes dara xo bızano, ver de vındero.
• Her kes dora xo viyarneno ra.
• Her kes düştê xora.
• Her kes feqirê şamiya merdano.
• Her kes hasabê xo keno.
• Her kes hetê ra onceno.
• Her kes honde zanaêna xo qese keno.
• Her kes kuno mezela xo.
• Her kes lacê ma u piyê xuyo.
• Her kes nasibê xo weno.
• Her kes qasê şerefê xo qese keno.
• Her kes qasê şıtê ma u piyê xo mırdi weno.
• Her kes qasê şıtê ma u piyê xo qese keno.
• Her kes qasê şıtê xo.
• Her kes qasê xo emegê xo weno.
• Her kes qasê xo mıreno.
• Her kes qasê xo vazdano.
• Her kes qasê xo.
• Her kes qısmeta xo weno.
• Her kes raa Heqi de bariyo.
• Her kes refê xora.
• Her kes rıma xo ser de xıldano.
• Her kes rıskê xo weno.
• Her kes sermiyanê çê xuyo.
• Her kes vano esto, çino „eza“.
• Her kes wairê xuyo.
• Her kes wele kıneno, keno xo serde.
• Her kes xo nana ro rındeni, ma xırabeni kam keno?
• Her kes xorê, Heq têdinêrê.
• Her kes zê xo nano cêniya xo.
• Her kes zê xo pêmeno.
• Her kes zonê xode gırano.
• Her kesi rê esto, mırê çino.
• Her kesi rê ke heqa, mırê tomete niya
• Her kesi zê xo mezane.
• Her ko de merdo, boa xo ama dewe.
• Her phari êno cüene, her qese nêno vatene.
• Her qese ebe qentero zernên bıpême.
• Her sare de jü aqıl esto.
• Her sarê ra jü qesa vecina.
• Her sare ra sawdê vecina.
• Her sıland de jü dik veng dano.
• Her theyr be refê xora.
• Her theyr be zonê xo waneno.
• Her şoro koti, barê xo pısti serao.
• Her vaş koka xo ser roeno.
• Heranê merda cereno ke, nala cırabıkêro.
• Herç ke beno pil, herç ke beno her.
• Here bar ra weno.
• Herê de kıbaro.
• Herê hera estê.
• Herê herao.
• Here hurendi de nêçêrena.
• Here kaleka astori de gıredanê.
• Here ke gınê çamure ro, wair beno doçıkro.
• Here ke gınê waro, wairi ra hewl kes çino.
• Here ra vato, „Torê momi amê, to sılaiyê veyvi kenê“, here vato „mı benê veyve, ya koliye, ya ağwa“.
• Here ra vereno ra, kuri tıreno.
• Herê xo pêt gıre de, ciranê xo dızd mevece.
• Herê xo pêt gıre de, peciyo bavokê Heqi ke.
• Heremusi tımi wele kerda xoro.
• Heri dina de zafe -Heqi ardo werê- pêro jü ca de niyê.
• Heri ki niyo hona, lacê herano.
• Heri mıloçıke ra vato, „nandê to“, ae ki vato, „ca bivine vace“.
• Heri ra va, „bê to berime cemat“, va, „uca sıland esto xo gevzdinê“!
• Heri ra vato, „çımê to be rost be, kuriye to biyo“. Heri ki vato, „ha biyo, ha nê biyo, barê mı onciya mırawo, ya mıra niyo, tı ae vace“!
• Heri ra vato, „veyve de to wazene“, vato, „ya ağwa, ya koliyê“.
• Heri rê çı wenca, kheri rê çı daul-zurna.
• Heri u astora ra danê pêro, feqiri bınê lınga de şonê.
• Herişa ma ruçıknenê.
• Herişa ma sıpe niya, qesê ma pêrê nêkeno.
• Herişa to sıpiya, torê ayibo.
• Herme şano hermê jübini.
• Hero hero bışermaiye.
• Hero hero, şar barê to sae keno.
• Hero hero, to finê ro qesa.
• Hero merde, vergi ra nêterseno.
• Hers ra ke uşta ra, zerar ra nişena ro.
• Hers ra uşt ra, zerar ra nist ro.
• Hesira mecal mı nêda.
• Hetê mıra bırıciyo çê felekê çêrıciyayi.
• Hetê ra şin, hetê ra şênatiye!
• Hetê şino, jü şiwaro.
• Hetê şıma de ağwe beda?
• Heş ke heşo, reçe se kena!
• Heşbiyene bızane, qese kerdene musena.
• Hevriya kutıka werda.
• Hewle u xırabe peciyo kıvş bena.
• Hewn dışmeno.
• Hewn u merdene jüyê.
• Hewna ver teus teus fetelino.
• Hewnanê qoqa vineno.
• Hewnê ağwa adıri bo.
• Hewnê şewe çım nêkuno.
• Hewnê vêşani çino.
• Hewnê wari weşo.
• Hewno pêêno.
• Hewra puf keno.
• Hewri çığa ke roci bımınê tê, onciya ki roc erzeno.
• Heya heya, wa hin bo.
• Heya xılmısê mıno çımê belek, heya.
• Heya, wa niya bo.
• Heywano ke pê xo khul bi, qılançıke koti ra êna, zano.
• Himet Heqi ra bo.
• Himet kerê.
• Himet piri ra, mırad Heqi ra.
• Hini biyo ke biyo koti.
• Hini ke nermo, vana belka ipego.
• Hini ke qariyo, nıka teqeno.
• Hini ke weşo, fekê isani de helino.
• Hiniyê hokmati de ağwe meşıme, zerar vinena.
• Hiniyo ke ağwe cıra oncina, züya nêbeno.
• Hiniyo ke bıgiriyo ağwa xo züya nêbena.
• Hiqe hiqa çenana.
• Hir u bereket tede nêmendo.
• Hir u bereket, qedr u qimet.
• Hir u bereketê xo çino.
• Hirayişê astori pışta gaê siyay rawo.
• Hirê hira xanıma.
• Hirê sutala nire ro vılê jü gay nêno.
• Hirê waxti este: Meste hona herero, ewro nawo xelesiyo, vızeri xêlê waxto.
• Hirê xo ame, şi.
• Hona astor nêgureto, nala ceno.
• Hona boa şıti fek ra êna.
• Hona dı pêsirê xo niyamê pêser.
• Hona estê.
• Hona kardi nêşana riyê xo.
• Hona ke fekê to germıno, qese bıke.
• Hona Mıhemed sılam dano.
• Hona nişor keme.
• Hona qılançıke ciyê xo nêwerdo.
• Hona roca, hona roşta.
• Hona rıskê xo biyo.
• Hondê fam nêkeno.
• Hondê famê xo ano.
• Honde gırsa, ebe leşa; senê kesa, senê nesa?
• Honde ke ez verva dê bi, o pêy ra mı nêerzino.
• Honde ke qese bıke, tora zo bin çiyê nêno.
• Honde ki xo berz mece, tora ki berzi estê.
• Hondê kutıkê verê çêveri qimetê xo esto.
• Hondê xo qese bıke.
• Hondeke va, bi lal.
• Hondeke va, tuk amê zon ro.
• Hucum ro xo veciye.
• Hunerê to çê piyê tode bımano.
• Hurendiya dırvete bena weş, ê qesi weş nêbena.
• Hurendiya mordemê çêri timi ki kıvşa.
• Hurendiya mordemê xurti daima berza.
• Hurendiya xode bımore.
• Hurendiya xode mevınde, hedi hedi lalewiye.
• Hurmet ke esto Heqirêo.
• Huyaiş be berbişi ra bıraê.

İ

• İlşigê sero çina.
• İnat be binato, ge rındo, ge fesado.
• İnatê xo inatê herano.
• İnatê xo inatê qantıriyo.
• İndi kerdo qırnase.
• İqrarê Heqi rê xayneni meke.
• İqrarê xora ramecere.
• İsan bê bon nêvındeno, bê ware vındeno.
• İsan bê tıdarek memano, tıdarek bê isani bımano.
• İsan be tız, kar nêkeno
• İsan bê xeta nêbeno.
• İsan be xo, xorê bela ano.
• İsan biyena xo zano, merdena xo nêzano.
• İsan bıwazo, nêwazo ki... (rocê nê rocê meymanê mezelano).
• İsan bıwazo, nêwazo?
• İsan çı bonco, fekê xora onceno.
• İsan çık o çınaê xo no, cao xurt ra bızeweciyo.
• İsan çım verdano isani.
• İsan dano kutıki ro wairi ra şermaino.
• İsan de din u iman nêverdenê.
• İsan dina alemi vineno, verê çımê xo nêvineno.
• İsan dina nêveno, dina isani wena.
• İsan dı rêy beno doman.
• İsan emrê xode dı rêy domano.
• İsan gere ke reca ma u piyê xo bıcero.
• İsan gere tüyê xo pêyser meleso.
• İsan gere xo megoyno.
• İsan hazar sere emır bıkero ki, rocê nê rocê beno meymanê mezela.
• İsan isani nas keno, paldumê here ki qena here.
• İsan isani rê raybero.
• İsan ke ağwe sera bi, ne ke çiyo de bin, mori ki qarşê isani nêbeno.
• İsan ke çı ramıt ê çineno.
• İsan ke merd hona berbenê.
• İsan ke merd, jü khela mezele asena.
• İsan ke şi, siya xode niyadano.
• İsan mıreno namê xo maneno.
• İsan pêy be jübini, jübini nas keno.
• İsan pira nê, mae ra sey manêno.
• İsan qailo ke ... (têy qaytkero).
• İsan qulbê isaniyo.
• İsan rêê beno, rêê mıreno.
• İsan rocê beno, rocê ki mıreno.
• İsan se(d) sere kokım nêbeno, derdanê hazar serê xode onceno-beno-çarneno.
• İsan taniya adırê germi ver nêremeno.
• İsan theyro bê perro.
• İsan şiyena xo zano, amaena xo nêzano.
• İsan xanedanê wela/hardê xuyo.
• İsan xeta u gunanê xo ebe çımê hevalê xo vineno.
• İsan xısmekarê çê xuyo, ağaê şariyo.
• İsanê baqıli ebe beçıke musnenê, bomi ra ki vanê: „xora bomo“.
• İsani ge nano ro  astori, ge heri.
• İsani ke nêwe dewreşeni kerde, rêê, dı rêy lew u pırnıkanê xo veşneno.
• İsani ke waşt, koy nano ro koy ser.
• İsani ke xo nêzana, se vana, vace!
• İsani ra ke ri di, her waxt ozino/erzino ro riyê isani.
• İsani rê çı bêro, zonê isani ra êno.
• İsani şıto khal lıto.
• İsani şıto xax lıto
• İsano bê isan.
• İsano bêkes zê theyrê bêperiyo.
• İsano bom qesanê weşa qese keno.
• İsano ke fetelino, gere uşira xo dest de bo.
• İsano ke şi do, qab pê xo nêşaneno.
• İsano rınd qesê xo ser êno.
• İsano zanaox kutıki de çüal nêkuno.
• İta caê xo nêbi.
• İta de her çi qedino.
• İtibarê kutıki daha zêdero.
• İtiqat dina de nêmendo.
• İtiqatê mordemi ke ebe kemere ame, kemere ki mıradê mordemi kena.
• İzan u marifetê xo çino.
• İzan u marifetê xo hondero.

J

• Jenge, asıni; derdi, mordemi poynenê.
• Jü bo, pir bo.
• Jü çê de çewres mordem biyo, çımê çewresi destê şiwanê çêyi de biyo.
• Jü çê de ke jü mıx çino, o çê bıvêşo.
• Jü çê ra hazar çê.
• Jü çêver ra kunê zerê.
• Jü çik ra dina vêşena.
• Jü dare ra hazar çü vecino.
• Jü dare ra hazar huy vecino, jü nêşono ro jü.
• Jü desti de çı esto, dı desta de veng esto.
• Jü destte ponc beçiki este, poncemena ki zê jübini niyê.
• Jü dewe de jü rındeke besa.
• Jü gay ra dı çêrme nêbenê.
• Jü gule ra usar nêno.
• Jü Heq zano, jü ez.
• Jü heşi ra dı postê nêbenê.
• Jü huy ra hazar huy.
• Jü kaleke ser meredino ra.
• Jü ke mezano, tı koti ra bızanê!
• Jü kemerê mezela marê mendi.
• Jü lınge ser çêwres zur keno.
• Jü lınge ser reqesino.
• Jü lınge sero çêwres zurê keno.
• Jü mae hawt laci kerde weyiye des u dı laca jü pi weyiye nêkerdo.
• Jü merdenê bê pêre biyê, a ki nıka ebe pêrana.
• Jü muya cüamêrdi cêniye ra zêdewa.
• Jü muye ra hazar muye.
• Jü qena xo mendi bi, a ki dê.
• Jü ra va: „Tı bêxt wazena ya ki text“, va, „bêxt ke bi, texti ki êno“.
• Jü raê çêrme kenê.
• Jü rındo, jüye rında.
• Jü sıland de dı diki nêbenê.
• Jü vato, „dewa madê heri zafê“, tekê bini vato, „dewa ma pêro herê“.
• Jü xorti çêneka azebe ra vato: Na oda zaf rındeka tenê locına xo çewta. Çêneke ki vato: Dü pa şono nêşono, tı ae vace?
• Jü zur, desinê xo dıma ano.
• Jübini rê veşên u peşenê.
• Jüya şıthelale raştê to bo.
• Jüyê ke bızano, desinê ki nêzano.
• Jüye ra kerd hazar.
• Jüye Şam ra vanê, jüye Heleb ra vanê.
• Jüyê xêxi kemerê eşta gole-quye, çêwres baqıli nêveta.
• Jüyê, çım de hazara; hazare, çım de jüya.
• Jüyo ke çê bıkero, haca ra kıvşo.
• Jüyo ke cıra xuye bıkerê, ne beno vindi ne ki mıreno.

K

• Kaê domana.
• Kaê pısınge u meri.
• Kaleka herê de gıredê, xo ra nêkeno.
• Kaleka here de zıq biyo, mendo.
• Kaleka here de, çolıxe berze vıle, xo ra nêverdano.
• Kaleka here ra gıno waro.
• Kaleke ser meredino ra.
• Kalo fır, fır da şi bırr.
• Kam bımro wele bena dêro.
• Kam çı bıwazo, ê inam keno.
• Kam çığa giahn do, hondê weno.
• Kam dano, kam dano xoro!
• Kam giahn dano, kam weno?
• Kam hecaê çınay bo, ê keno.
• Kam Heqi de se niyado, Heqi ki dê de hêni niyadano.
• Kam Heqi ra çı bıwazo, o ê dano cı.
• Kam ke (ero) ogıt mecero, ogıt ê cereno.
• Kam ke çı bıkero xorê keno.
• Kam ke çıma ra duri bo, zerri ra ki duriyo.
• Kam ke çınay ra lom bıkero, o êno kuno çêverê dê.
• Kam ke çıturiyo, şar zaneno.
• Kam ke dawa gureno, serverê xo berz gıredano.
• Kam ke dostê xode yaro, Xızır cırê hevalo.
• Kam ke isanê xırabi ra nezdiyo, Heqi ra düriyo.
• Kam ke nêxebetino cırê nun çino.
• Kam ke qesa ma u piyê xora veciyo, timi poşmano.
• Kam ke rınde ver bıremo, xırabiye ser şono.
• Kam ke rındiye medino, xırabiye ser şono.
• Kam ke rındiye mekero, rındiye vera remeno.
• Kam ke se bıkero, xorê keno.
• Kam ke seneno, şar zaneno/vineno.
• Kam ke terseno, peşê maa xora mebıriyo ra.
• Kam ke terseno, qe vırana cêniya xora mêveciyo.
• Kam ke wairê xode haşt bo, wairê dê ki dê de haşto.
• Kam ke zaf bızırço, zafi ki nêheqo.
• Kam ke zure ra duriyo Heqi ra nêzdiyo.
• Kam ma u piyê xorê, pir u rayberê xorê, der u ciranê xorê senc rona, Heqê xorê nano ro.
• Kam nina bıwano.
• Kam raa veri nêzano?
• Kam se Heqi de niyadano, Heqi ki têy hêni niyadano.
• Kam şoro, wele bena dê ro.
• Kam torê khul wazeno, cırê çor bıwaze.
• Kam vano „çüyê cenet ra veciya“?
• Kam weno, kam xo weno?
• Kam xora berz şoro, xora ki alçağ gıneno waro.
• Kam zaf qese bıkero, zafi ki zura keno.
• Kamci kemere berz kerê, bıne ra vecino.
• Kamci kemere gırsa, sarê xo aero de.
• Kamci kemere huşka, sarê xo daero de.
• Kamciyê ra raziya, kamciyê rê qayila.
• Kami çı di, kır u kısanê xora di.
• Kami çı vato, merdanê xo sero vato.
• Kami ke kınıt, pêyniye de o be xo gıneno pıro.
• Kami ke malê xo nêwerd, male dê wenê.
• Kami ke malê xo nêwerdo, kerdo bokê zulmi.
• Kami ke na maa kami.
• Kami ke se kerd, gere ke bivino.
• Kami ke va, „kırê mı xiyaro“, sole cenê vazenê cı.
• Kami kerd, kami werd.
• Kami va, „qese bıke“; kami va , „heş be“.
• Kami vato ke, „çê derdi şên bo“.
• Kami vato, „mıradê xo çıma de bımano“.
• Kamo ke bi hit şiliye ra nêremeno.
• Kamo ke çiyê de xo çinê bo, çiyê ra ki nêbeno.
• Kamo ke wairê xode haşt nêbo, bêheşo.
• kamciyo; sene keso, sene neso?
• Ke hero, tı qantıra.
• Ke sımo, tı dıma.
• Ke wene nê, o ke keno pede zano.
• Ki kırê ma koçeno.
• Ki mırê biyo wairê goçeniya darene.
• Ki şew u roc ma cüno.
• Kara gawani asparbiena heriya.
• Kardi gınena aste, vındena.
• Kardi nêro zerê mı, cigerê mı kerdi letêy.
• Kardi şanıta be aste.
• Karê aqıli niyo.
• Kare be zerari ra têdüştraê.
• Karê dina nêxelesino.
• Karê dina zafo, qa ma nêxelesnenime!
• Karê mordeme zanaoxi zobinao.
• Karê u zerar bıraê jübiniyê.
• Karê waxti, paşaê texti.
• Karê xo zıkır, qatıxê xo şıkır, dışmenê xı fıkır.
• Karê xo, lop u top keno.
• Karo ke o keno, kutık pê huyno.
• Kaxıta siyae.
• Keçêl ke derman bivino, keno sarê xora.
• Keçêli ra va, „to porê xo şüt“, ê va, „mı munıt“.
• Kef veceno.
• Kefa destê mı hurina.
• Kêfê dızda taride êno.
• Kêfê dızdi, dızdi de; kêfê puşti, puşti de êno.
• Kefê sabuni kewt çıma.
• Kefen kerdo xo fek ra fetelino.
• Kefenê mı derzeno.
• Kefenê xo kerdo destê xo, amo sarê xo noro şemıga to.
• Kefenê xo kerdo xo dest, ama kewta çêverê to.
• Kefenê xo kerdo xo fek ra fetelino.
• Kelpi de wenê, qılançıke de qiştnenê.
• Kelpiç şiyo derdê kemeri rê berbo, vato: „Bıra kemer nıka vare be şıliye ra ke varay, tı se kena?“ Kemeri ki xorê pe huyo.
• Kelpo gıredaê daha luko.
• Kelpo qol.
• Kemasiya isani her waxt bena.
• Kemer cırê amê ro zon.
• Kemer cırê vareno
• Kemer êno ro zon.
• Kemer miyaro kemer u dar u beri serde.
• Kemer ra nerm, çı dest kuyo rêno ra.
• Kemer u dar mırê bıvaro.
• Kemer u dar mırê vara, rındi u weşiye torê varê.
• Kemera bınê goli.
• Kemera çêngi, çêng de niya ke.
• Kemera çêngi.
• Kemera feqiri cêro gıleri bena, êna.
• Kemera feqiri pêy ra êna.
• Kemera feqiri, feqiri dıme êna.
• Kemera gırane, caê xo dera.
• Kemera miyaniya, direga zeriya, qudumê zoniya.
• Kemera qıce erzenê kemera pile ver.
• Kemera qılfanıki-khevkhani tımi vizena.
• Kemera rıştıme.
• Kemera siyae verê çêveri de ronê.
• Kemere eşte, hermê xo deca.
• Kemere gırana, caê xode.
• Kemere ke êşte gole, pılqena.
• Kemere kemerê sero nêvındena.
• Kemere kemerê soro nêmenda.
• Kemere kemererê dêsa.
• Kemere serne, wa şoro vındero.
• Kemero huşk.
• Kemero.
• Kenê têfek u têqene ra.
• Kengeri ra vato: „Çê-welatê to kuyo?“ Voto: „Va zaneno“.
• Keno ser u bınê xora.
• Kerciki heri ra vato: „To cen erzen bınê lınganê xo“.
• Kerdana xora nê, nêkerdana xora merd.
• Kerdena dê ra nê, nêkerdena dê ra bıtırse.
• Kerdena to bêro verê destanê to.
• Kerdena to torê kare nêmanena.
• Kerdena to torê nêmanena.
• Kerdene çetına, vatene reheta.
• Kerdo bınê derzi.
• Kerdo bınê pheranê xora.
• Kerdo xo çım ra.
• Kerdo zê sımele.
• Kerdoğ xelesiyo, nêkerdoğ nêxelesiyo.
• Kerga kesi ra „kışe“ nêvano.
• Kerga khurte.
• Kerga kore xıza xora wena.
• Kerga vêşanê xo xıza hebi de vênena.
• Kerge biya wairê leyra, ci-qut mırdi nêverdo.
• Kerge hewnê xode qut diyo.
• Kerge ke kerga, ağwe wena xo ser de Heqi de niyadana.
• Kerge kerga mawa, hakanê xo çê şari de kena.
• Kermê dari ke dari ra nêbo, dar puç nêbeno.
• Kermê dari, dari ra beno.
• Kerti rê kert.
• Kes barê kesi nêbo.
• Kes be derdê kesi nêzano.
• Kes be kesi qayil nêbeno.
• Kes derdê kesi rê nêberbeno.
• Kes hayrê derdê kesi niyo.
• Kes hermê dê hard niano.
• Kes ke mıde nêbo -ki- ez xo dera.
• Kes maa xora ebe kınca niyamo dina.
• Kes merdene ver nêremo.
• Kes mezela kesi nêkuno.
• Kes muşkulatê zerê kesi nêzano.
• Kes nasibê kesi nêveno.
• Kes nêbeno ustına Sılemaniye.
• Kes nêkuno kefenê kesi.
• Kes nêvano, „doê mı tırşo“.
• Kes nêwazeno ke ağwa siyae biyaro çımanê xode.
• Kes rıskê kesi nêveno.
• Kes şeref u namusê xo nêerzeno.
• Kes teşaniye ra nêmerdo.
• Kes vêşaniye ra nêmerdo.
• Kesê bêkesi çino.
• Kesê kesi çino.
• Kesê mı, destê mıno.
• Kesi beçıka xo boe nêkerda ke.
• Kesi beçıka xora çımê xo nêveto.
• Kesi çê xo zura ra nêvırasto.
• Kesi cıra nêvato, „çımanê to sera buriyê to estê“.
• Kesi dışmenê xorê alaqutare nêvata.
• Kesi domani çê piyê xora niyar de ke, têy bero çê piyê xo.
• Kesi gumanê merdena xo nêkerdo.
• Kesi hata nıka malê dina xode nêberdo.
• Kesi ma u piyê xo nêeşto.
• Kesi xo nêeşto.
• Kesıke şiye dare ser.
• Keso ke nuno veşae buro, morekanê qulekerdiya vêneno.
• Keso ke sıfrê xo ser de mırd nêbi, sıfrê şari ser de qe mırdi nêbeno.
• Kesreta xo oncena hata key?
• Kesreta xo onceno.
• Kesreta xo onte, cigerê ma kerdi letêy.
• Kesreta xo onte, zer u pışkê ma kerdi letêy.
• Ketê dızda tari de ênê.
• Kevze gureto.
• Kewt bınê barê dina.
• Kewt bınê bari.
• Kewt desta ver.
• Kewt qiyame, niyame.
• Kewt qiyame.
• Kewto ro gujıke.
• Khal u pil bo.
• Khebaniye ke hewle bo, qulinde/dünıke pıra.
• Khêlê wairiyo.
• Khêlê xo bırneno.
• Kher u lal, tıp u thal.
• Kheri va, „veng êno“; kori va, „haê ênê“; seqeti va, „vazdê ma vazdime“.
• Khewe çığa nêrm bo ki, kemerê qılaşnêno ra.
• Khezeba xo vêşena.
• Khıle ke hard guret tern u huşk piya vêşêno.
• Khırrê cığari sanıto cı.
• Khoçıke ra da are, kunez ra kerd vıla.
• Khul bêro serê zonê toro.
• Khul u jardê şorê.
• Khula kelpi zerê vergi dera.
• Khulo khan hazarino.
• Khureş marê waireni bıkero.
• Kılaa Êli dano Weli, kılaa Weli dano Êli.
• Kılae ke gınê waro, khırrê xo aseno.
• Kılê kewta ro peşa.
• Kilitê zernêni rê têdê çêveri pışteser rakerdewê.
• Kır u kısanê xora şari xêr di.
• Kırê dê ki marê darino we.
• Kırê mırao, xuya mıra niyo.
• Kırmanc ne denê xo dano, ne ki inkar keno.
• Kırmanco-Zazao hero, qulê xo be xo dest kişeno, onciya berbeno.
• Kırmanc-Zaza waireniya şari ra xo bêwair verdano.
• Kısê deleverge têy estê.
• Kisê piyê tora nêwen.
• Kisê piyê xora weno.
• Kıvar ke esto nuno poteo.
• Kıvar meke êno vırendiya to.
• Kıvarê serevda mekerê ke Heq şıma medo.
• Ko berzo, asmêni ki dê ra berzo.
• Ko çığa ke berz bo, rocê lınga mordemi gınena ro cı.
• Ko ke meşoro, dewreş şono.
• Ko nêgıneno koy ro, çım gıneno çımi ro.
• Ko nêno lewê mordemi, mordem şono lewê koy.
• Ko nêreseno koy, mordem reseno mordemi.
• Ko, koy nêreseno; mordem reseno mordemi.
• Koa dêmdano.
• Koê mıno varın.
• Kok u bıngê xo çino.
• Koma de nê, goma de biyo pil.
• Koo berz, bê varê; dero xori, bê ağwe nêbeno.
• Koo berz, bê ware nêbeno.
• Koo berz, daima serê xo duxan dero.
• Kor be koriya xo vineno.
• Kor ke Heqi de se niyado, Heqi ki kori de hêni niyadano.
• Kor niyo, hama nêvineno.
• Koraniya xo xorê ano.
• Koraniye de bımanê.
• Kore arda çımanê xode.
• Kore torê bêro.
• Korek dest ra nêrışino.
• Korekê xo weno, şa beno.
• Koreki ki vano, ez nametê Heqiyane.
• Kori kori ra vato, „çımê tuyo kor nênê“.
• Kori ra vato, „mıradê to çıko?“ vato, „dina rostiya, ae ki kes mı nêdano“.
• Kori ra vato, „torê çı lazımo?“ vato, „jü çım“. Vato, „ha torê dı çımi“.
• Kori rê çı çıla, heri rê çı wenca, kheri rê çı daul u zurna.
• Kori rê koraniye nêwazina.
• Kori weşi ra vato, „nan de ae çımê tüyê kori“.
• Koro mırade to çıko? Vato, „dina rosti“.
• Kose merd, mezele de na ro, mali pers kerd: „Cemat şıma Heqa xoro cı kenê helal?“ Cemati va: „Ya ya fek u qena dênê, wele ser kerê“.
• Kotê dae rındeko, kutık tüyê xo ro cı nêkeno.
• Kotê isani ke bıdeco roê isani uca dero.
• Kotê zerari ra racerê uca ra kara.
• Koti de bariyo uca de bıvısiyo.
• Koti ra ke dü veciyo, bê adır niyo.
• Koti ra ke dü veciyo, gere ke adıri ki bıbo.
• Koti şori ki, thalê mı mıver şono.
• Koy rındê.
• Koy veng finê ro xo.
• Kud u kırej bê.
• Kuno bınê peşanê cêniya.
• Kurebesık çale kıneno, welê keno xo sera.
• Kuriyê here, verê here de erzino we.
• Kutık asta sera gıreno isani.
• Kutık be kerm nêmıreno.
• Kutık be kerma şono?
• Kutık çala xo ser de gıreno mordemi.
• Kutık çalê ser gıreno.
• Kutık çı zaneno ziyare çıka!
• Kutık çı ziyare nas keno!
• Kutık çığa ke şoro sılandanê şari sera bıfeteliyo, êno verê çêverê çê wairê xode gıneno waro.
• Kutık dest ra nêweno.
• Kutık goştê kutıki nêweno.
• Kutık ke aste mekoço, çü nêresneno xo.
• Kutık ke kerexiya beno, risiyaê leyrê xo.
• Kutık ke kerexiya beno, risiyaê vergi.
• Kutık kutıkê mao, verê çêverê şari de laweno.
• Kutık kutıki rê ziyara.
• Kutık miza xo be cı verdo, tede xêr nêmendo.
• Kutık miza xode amenê cı kero.
• Kutık miza xode şıtê to verdo.
• Kutık miza xode thama ra to werdo.
• Kutık nêlaweno wairê xo.
• Kutık payna dımê kutıki nêdano.
• Kutık payna kutıki nêdano.
• Kutık riyê dê bıleso, beno mırdi.
• Kutık siya arabani de gıneno waro, vano: „Ox çı weşa na siya nê dımê mı“.
• Kutık wairê xo nas keno.
• Kutık wairê xo nêpereno.
• Kutık, asta sera gıreno isani.
• Kutıka de havaleni nêbena
• Kutıka de weno, verga de zureno.
• Kutıkanê xo verdanê ma.
• Kutıkarê çarıx u puçi çı lazımê?
• Kutıkarê çarıxa vırazenê ke, çarıxanê xo burê?
• Kutıkê mao, verê çêverê şari de laweno.
• Kutıkê mao, verê çêverê şari qori keno.
• Kutıki de weno, qılançıka da qiştneno.
• Kutıki ke çiyê xo werd, çala xo dêm dano.
• Kutıki ki boa ci onceno.
• Kutıki lawenê, meymani raa xora şonê.
• Kutıki ra vato, „qey lawena?“ vato, „tersa ver“.
• Kutıko ğezal vergi ano mali.
• Kutıko gıredaê daha luko.
• Kutıko har kewto bar.
• Kutıko ke asta koçeno, haşarê pêyniya xo vındeno.
• Kutıko ke erzino isani, dıdena nêqırışneno.
• Kutıko ke nun buro, nêerzino mordemi.
• Kutıko ke nun buro, nêlaweno.
• Kutıko ke ron buro, şanıke verê çımi rawa.
• Kutıko ke xıra ebe aste vındeno.
• Kutıko ke zaf lawa, rew kuno.
• Kutıko kherexiyae.
• Kutıko vêşan nêlaweno.
• Kutıko zugurt.

L

• La lao Heqi ra bıterse, tuk nêno ewlade şımaro.
• La şanıto xo miye.
• Lac hetê pi ra, çêneke hetê mae ra şona.
• Lac naletiyo.
• Lac zerdıko, torn dendıka.
• Lacê de serevdi biyo, çulıke kerda cıra.
• Lacê herê verê çêveri.
• Lacê maa xuya, ya lacê piyê xuya?
• Lacê piyê mı.
• Laco hewl/xurt haca ra vano ez nawa.
• Laco ke qesê ma u piyê xora nêvecino, bozi de bıce, berze cenet.
• Laco merde.
• Laê xo Heqi ra bıriyo.
• Laê xo kerdo raşt.
• Laê xo la niyo ke, dara xo ki dare bo,
• Laê xo la niyo.
• Laê xo raşt niyo.
• Lak bıçıka xora gırede.
• Lao siya kerdo xo vıle.
• Lao şiya şanen to miye.
• Lao, tı tirê ver kuye.
• Lapa xo kenê goni, nanê riyê mordemi ra.
• Lapıkanê destri benê wertê şaqa, ê wertê şeqa anê destri.
• Lastık dano paşnaro.
• Lecê cüamêrda timi mırenê.
• Lecega cêniya jüya, cêni (be xo) jü niyê.
• Lêê to nanro ser.
• Lêqa xo be ma êna.
• Lêqa xo be ma keno.
• Leqi nêzano.
• Leqi peciyo bena raşti.
• Lerzê meke, raver meşo, rew memıre.
• Leşa gırsa pıse.
• Lew pırnıka ano pêser.
• Lew verda ro.
• Lewanê xo leseno.
• Lêwe de ga u kerge jüya.
• Leyrê kutıkê siyayi.
• Leyrê lüye, lüye dıma; leyrê kuzi, kuzi dıma şono.
• Leyrê mori bê ağwi nêbeno.
• Lilikê to bınê lınganê mı kuyê.
• Lilikê to deverdiyê.
• Lilikê to mırê bêrê war.
• Lınga bıne ra erzeno.
• Lınga mordemi ke şamatiye ra, kes dest nêerzeno mordemi.
• Lınga şaneno bıne.
• Lınga ser kenê hewn.
• Lınga ser kewto.
• Lınga ser şono hewna.
• Lınga tıfangi kotana, her kes nêşikino bonco.
• Lınga to bınê tora erzeno, to dana geleparo.
• Lınga to ro kemere megıno.
• Lınga tüya pêênê, lınga tüya vırene mereso.
• Lınga tüya ver u pêy nêro têlewe.
• Lınga xo bêxêra.
• Lınga xo gıno kemere ro.
• Lınga xo hardi ra biri(n)a.
• Lınga xo honde orxana xo derg ke.
• Lınga xo itara bıbırne.
• Lınga xo qasê cıla xo derg ke.
• Lınga xo ra kemere nêgınena.
• Lınga xo şanê hard, sarê xo şana asmên.
• Lınga xo xêra.
• Lınga xuya jüye a dina dera (jüye na dina dera).
• Lınga xuya pêênê, lınga xuya verenê nêresena.
• Lıngê mori vêrê mori derê
• Lınge şana ver.
• Lınge şanê ver ini aqıl nêkeno.
• Lıngê xo eştê pêser, meredino ra.
• Lıngê xo şanê hard, sarê xo şano asmên.
• Lıngi kenê, sare onceno.
• Lıngi pize çarnenê.
• Lıngi pize oncenê.
• Locına xo bê dü mende.
• Locına xo dü nêkena.
• Locına xo şaiyê.
• Locıne bê dü, mal bê şüyane, çê bê wair nêbeno.
• Loğa kore wele kınena kena xo sero.
• Loğa kore.
• Lom ke esto, nuna potiya, kuna çêverê her kesi.
• Lom meke, bıne de manena.
• Loqmê şıma diwanê Heq-Mıhemed-Ali de ravero.
• Loqmê xo ro ma helal kerê.
• Loqmo gırs bıce, qeso gırs qese meke.
• Loqna verdan to ser.
• Loqnê ma ardi serê zeriya ma.
• Loqnê to fekê tora bêrê.
• Loqnê xo amê ro fek.
• Loqnê xo vısiyê.
• Loqnıka xo sura.
• Lüya cazüye.
• Lüye ra vato, „nê dımê xo se kena?“ Vato, „pê çalp u çılpê xo kena“.
• Lüyê tükê xo vurnena, xuya xo nêvurnena.
• Lüye zere gureto.

M

• Ma amayme têdüşt.
• Ma bışanê xatırê Ana Fatma Sıpiye.
• Ma cırmê hawt bedeli da, ê hawtemine ki ceme.
• Ma cıta xo kerda, nirê xo no -ozno- ro.
• Ma cünê.
• Ma dosti de sare no ro, dışmeni de (sare) onto.
• Ma eke heneno, helal bo.
• Ma estime, xora jü xorê çinime.
• Ma fekê kutıka leseme, o ki fekê ma leseno.
• Ma helalê jübinime.
• Ma helaliye da jübini.
• Ma heroc heroc nêşome meymaniye, nun u toraq nêweme.
• Ma ke da be jübini ro, jübini keme çê tornê rayberi.
• Ma ke dest eşt jübini maa jü berbena.
• Ma ke dest na be jübini ra, dake lacê xo naskena.
• Ma ke kami ra va, „bao“, vano, „herc xırê mı nao“.
• Ma ke na be jübini ra, lona mıloçıke to sera ana hazar quruş.
• Ma kerd kemi, Heq zede kero.
• Ma kerd kemi, Xızır bızedno.
• Ma kerdime têdest ra.
• Ma kerdimê têver u têvırane.
• Ma koçenê.
• Ma nê raa ra çarıx u puçi dırnay.
• Ma nun u sola jübini werda.
• Ma pero piya baliyê jü darime.
• Ma piya nun u sole werda.
• Ma roca rınde nêdiye.
• Ma şar hero, zê ma(n)o.
• Ma sarê na ro jü balişna.
• Ma sarê şıma dacna.
• Ma tawa beçıka xo boe kerde ke...
• Ma tı o waxti ki diya.
• Ma torê çüyê Des u Dı İmama na ro.
• Ma torê Heq dekerna.
• Ma u aja mara duri.
• Ma u çêna da pêro, şıma ki inam kerd.
• Ma u pi jü raê ênê dina.
• Ma u piyê hewli ra daym domanê koti kunê.
• Ma u piyê koti ra daym domanê hewli kunê.
• Ma Xızır haware kerd.
• Ma xo vira meke.
• Ma, „mı qeda“ vame; ê, „qotık qarnaşi“ vanê.
• Ma, ne ke xo roşano, ağwe dera de vındena.
• Maa cüamêrda her waxt laca niana.
• Maa dızda dı tiza kena, jü kêf ra, jü ters ra.
• Maa isani rêyna veyvıke nêbena, piyê isani ki xort nêbeno.
• Maa mı defena çok nêdana, mı niyana.
• Maa mı vana, „tı cigera mına, ma ez çıkê tüya“.
• Maa mordemi timi timi lac niyana.
• Made çêwt qayt keno.
• Made saê şirini doz kerdê.
• Mae çêna xorê text vıraşto, bêxt nêvıraşto.
• Mae de niyade, çêna bıce.
• Mae dest cena adırê lacê xo ser.
• Mae ewladê xo erzena!
• Mae jüya, cêni desê.
• Mae lacê xo daym naskena.
• Mae va: „Ero lao Heqi ke aqıl parê kerdenê tı koti biya?“ „Dakıla mına çım beleke, dakıla mına çım beleke, ci sero biya.“
• Mal gore de jübini nas keno.
• Mal ke bê şüane bi, vergi deyraê.
• Mal ke kewt sole/solesan kemer leseno.
• Mal ke kewt solesan, sala leseno.
• Mal-dawarê Heqi.
• Mali de şi, dawari de amê.
• Mali ke fıse kerde, cemat tiz keno.
• Malo helel vindi nêbeno.
• Mamekiye, Mamekiyê; daê daê Mamekiye!
• Manga kelaze boxa vera.
• Manga merde, do bıriya.
• Mangê de şıtê, des miyanê esteurna ra rında.
• Mara duri.
• Maraz ra mırad nêbeno.
• Marê cüamerdo.
• Marê Heqi se vato, xora vato.
• Marê kaqıta şiyaê veciye.
• Marê kemero rıstım êno ro zon.
• Marê mêrdo, şari rê cêniya.
• Marê mêrdo, şari rê merdo.
• Marê pileni keno.
• Marê şanıkane khana qese meke.
• Marê sıtaro.
• Marifet qese kerdene de niyo, qese kerdene zanıtene de ro.
• Marifet, şemteniya cüamêrdiya.
• Marifetê heri zıraişo.
• Martaga bırneno.
• Martaga demdano.
• Marto; roci biyê dergi, khebani biyê kergi, domani biyê vergi.
• Maşa ke biye, adır be dest nêcerino.
• Mefte ke rınd bo, male verva cı êno.
• Meke, qarsê cı mebe; kolığ şoro vıle bıne ra bo.
• Mekıne, gınena pıro.
• Melem vıraşto no ro dırveta xo ser.
• Melemo, hata roca ewroenê.
• Merame verê çêverê kesi, kes meramo verê çêverê to.
• Merame wa bıçêro.
• Merametê ciranê xayini kutık buro.
• Merda de nêmırino.
• Merda fino ro huyaiş.
• Merdê qesê xuyo.
• Merde reyna nêurzeno ra.
• Merde, çi se keno?
• Merdene isani dıme aspara.
• Merdene karê cüamêrdana.
• Merdene ke merdena, ğıre ğıre çı kırê mına.
• Merdene ke merdena, na ğıre ğıre çıka.
• Merdene ke nêbo qimetê homete nêaseno.
• Merdene têyna ke xo bıgoyno.
• Merdi rê çi çıko?
• Merdi rê çi, weşi rê çi lazımo.
• Merdime piya, mendime piya.
• Mêrdo cüamêrd bêtibaro.
• Mere tede kay kenê.
• Mere wele kıneno keno qafıka xo serde.
• Mereka sımeri de derzini çıtur bivinê?
• Mereka sımeri.
• Mêrıko hewl xo nêgoyneno.
• Mêrıko khureş beno verg kuno koa, hay mekerê.
• Meşa ci, nişena ci ro.
• Meşa kore çê xora wena.
• Meşe çiyê niya, zerê isani fina were.
• Mesela mesela ana ra.
• Meşte ki rocê de Heqiya.
• Meyman ke ame qılançıke qistnena.
• Meyman meymanê Heqiyo.
• Meyman nun u ağwa xora êno.
• Meymanê isani meymanê Heqiyo.
• Meymaneniya verga şona, kutıkanê xo têy bere.
• Meymani ra pers kerdo, „çı şımena?“ Vato, „nuni ra dıme ferq nêkeno“.
• Mezela mı bena khewiye.
• Mezela xode, xo çarneno.
• Mezgê to pırnıkanê tora bêro.
• Mı çı heşna, ê qese ken.
• Mı çımê to veşnay.
• Mı çüyê Heqi gureto, kewta çêverê to.
• Mı çüyê Heqi torê na ro.
• Mı ke dest eşt ra pala to, to hata derê ci kaşkena.
• Mı ke dest na tora, jü vaco ewro, jü vaco meşte mıreno.
• Mı key çüye Heqi torê na ro, va ke, “çıxırê mıra bıfeteliye”.
• Mı porê xo ver de ki şüto, pêy de ki şüto.
• Mı tora adır tırt.
• Mı va Heqo elemano.
• Mı va Heqo şıkırê mı bê to bo, cigerê mı newê amê riyê dina.
• Mı xo ağwa germıne de ki şüto, ağwa serdıne de ki şüto.
• Mı xo niya ki ta da, hêni ki ta da.
• Mı xo vira bıke.
• Mılaketa de êno, mılaketa de şono.
• Mılaketa de kay keno.
• Mılaketanê xode kay keno.
• Mılaketo kor.
• Mılaketo rınd.
• Mılaketo siya ro to veciyo.
• Mılet (se ke) cıra kuxeno.
• Mıloçıke ra vato: „Sarê to qey gırso? Vato: „Aqılo.“ Vato: „Miyanê to qey bariyo?“ Vato: „Kar u gure rao.“ Vato: „Qena to qey gırsa?“ Vato: „Qalê namusi mekerê!“
• Mınete kafıri het de qebul nêbiye.
• Mıra havalê xo vace, ez xuya to vaci.
• Mıra mevine, Heqê xora bivine.
• Mırad mende.
• Mıradê kami ke na dina de nêbo, a dina de ki nêbeno.
• Mıradê ma bıkero, cêr Kemerê Duzgıni, cor Gola Buyere.
• Mıradê to çımanê tode bımano.
• Mıradê xo çım de mend.
• Mirçıke/çucıke siviga ra mucıl bena.
• Mırdi rê, her kes mırdo.
• Mırê dıdanê xo tujê.
• Mıreno, beçıka xo berz nêkeno.
• Miri asıqe ra vato: „Xêlê domanê to estê!“ Ae ki vato: „Miro goş mede, jüyo zê to têy çino. pêro tır u fısi“.
• Mısleto ke to tede werdo, mo do.
• Mısto kor, İso kher.
• Miya sıpiye, siya nêbena.
• Miyane biya ro hard.
• Miyani ser goza şıknenê.
• Miyaz ke nêbi, ziyare cı buro.
• Miye lınga xora, bıze lınga xora -darde bena-.
• Miye varêkê xo ser de qırena.
• Mor ke moro, ağwe sero qarşê kesi nêbeno.
• Mor ke moro, pırênê xo dırneno.
• Mor ke moro, pırênê xo keno nêwe.
• Mor mıreno, xuya xo canêverdano.
• Mor mıreno, xuya xo nêerzeno.
• Mor qula xo naskeno.
• Mor vano, „mı zê dışmeni bikişe, zê dosti weda“.
• Mordem adırê xode havalanê xo nêveşneno.
• Mordem çı bivino, zonê xora vineno.
• Mordem emegê xo xenimê xo nêkeno.
• Mordem esto felê xo qese keno, mordem esto fekê xo qese keno.
• Mordem evê torzên rêê mıreno, ebe qese heroc mıreno.
• Mordem gere bêxte vaco.
• Mordem gere Heqe vace ro.
• Mordem gere tüyê xo meleso.
• Mordem gere xora bışermaiyo.
• Mordem ita niyo, Heqê xo itaro.
• Mordem ke gına waro, dest erzeno xo ver.
• Mordem ke gına waro, kes dest ro cı nêerzeno.
• Mordem ke kewt govende, gere çêpılanê xo weda ro.
• Mordem ke kewt govende, ta ki verdano be xo.
• Mordem ke kewt kari ver, herma şemerneno we.
• Mordem ke kewt tenge, bırakê maa xora vano „bao“.
• Mordem ke seweşiya ra, zê bıza bomo.
• Mordem ke şi dızdeni vano: „ya Heq“; eke verda dızdi dıme ki vano: „ya Heq“.
• Mordem ke weşan kewt, kemere ra nerm çı dest kuyo weno.
• Mordem nêtawreno cıra fekê xo rakero, fekê xo kenê pırrê goni phırrê isani kenê.
• Mordem wa khal bo, zerê isani wa khal nêbo.
• Mordem weş bo, wa turıkê parsi herme ra bo.
• Mordem, o mordemo; waxt, o waxt niyo.
• Mordemê bomi de rıke mekuye.
• Mordemê cemati.
• Mordemê kom u cemati.
• Mordemê mırdi vato, „verê mı“ vêşani vato, „zerê mı“.
• Mordemê mısleti.
• Mordemê pili dıma feteliyene ra mordem pil nêbeno.
• Mordemê xırabini ra qesê xırabini vecinê.
• Mordemê xurti ra domano geweş kuno.
• Mordemi de zon pilo, zoni de mordem pilo.
• Mordemi hatani ke araqê çari nêeşt, wairê taway nêbeno.
• Mordemi ke karê xo nêzana, her waxt poşman beno.
• Mordemi ke sarê xo be xodest nêkınıt, kes mordemi rê nêkıneno.
• Mordemi ke sebır kerd, selametiye ki vineno.
• Mordemi kenê tumananê xo vecenê.
• Mordemi pilê xo ke nas nêkerd, Heqê xo ki nas nêkeno
• Mordemo baqıl her waxt kıvşo.
• Mordemo baqıl xorê muye keno bar.
• Mordemo bê guman, bê aqıl u bê famo.
• Mordemo bom, çiyo ke nêno kerdene keno, baqıl têy niyadano.
• Mordemo çêr, nonê xo xırx u kemeri ra veceno.
• Mordemo çımê vêşan here bari ra weno.
• Mordemo dızd xora şık keno.
• Mordemo feqir uyo ke, çiyê dest ra nêno.
• Mordemo her, saydê mordemê baqıliyo.
• Mordemo hilekar cara mırd nêbeno
• Mordemo hilekar cara mırd nêweno.
• Mordemo ke ebe cemat niyame rae, ebe resene êno rae.
• Mordemo ke fetelino, gere uşira xo dest de bo.
• Mordemo ke malê xora nêbi, canê xora beno.
• Mordemo ke wairê malê xo nêveciya, wairê canê xo ki nêvecino.
• Mordemo kemfersend isani khoçikê ağwe de xeneqneno.
• Mordemo ri siya verê çımanê mordemi de zê teniyeo.
• Mordemo rınd kisê Heqi ra weno, xırab kisê xora.
• Mordemo rınd xo nêerzeno pê mordemê xırabi.
• Mordemo rınd, astarê xo bereqino.
• Mordemo rut çıkê xora bışermaiyo.
• Mordemo rut u rêpal u şepal.
• Mordemo şıt helal kedê xo weno.
• Mordemo teres velg bırneno dariye ki ano erzono varê çêverê şari.
• Mordemo thal qesanê weşa qese keno.
• Mordemo thamakar malê xo nêweno.
• Mordemo vêşan arrê xora ki arda tıreno.
• Mordemo xayin her ca de xayino.
• Morê bınê sımele.
• Moreka qulekerdiyê hard de nêmanena.
• Moro luk rew ra raştê belay beno.
• Morum u bêhesa.
• Mosey ke veciyay ro ağwe ser, şiliyê varena.
• Mozıko çurkın namê garane veceno.
• Mucıliya xo be ma êna-ano.
• Muriye ke reşte, dıma poyina.
• Muriye ke reştê, gınena waro.
• Muyê de xo nêlewina.
• Muyê keno çêwres cay.

N

• Na derbe ra nê, karê nae ra mırena.
• Na dina faniya, kesi rê nêmenena.
• Na êna naê dıme.
• Na êna naê ser.
• Na gereke nêbiyene.
• Na pize ra xelesiya ra pizo bin de Heq kerimo.
• Na xaşiya ke çarna.
• Naê bıke, aê xo vira meke.
• Naê ra dot çino.
• Nafa mı dest ra nêxelesina ra.
• Nafa vıle ken  ro bıne.
• Nafa vıle şikino ro bıne.
• Nafa xatır, reyna qantır.
• Nainê tham u tizi dina ra vetê.
• Nala şanen to, bızmala oncen.
• Naleti şoro ro dê ke, vano, „ez isana“.
• Naleti şoro thamara xırabe.
• Namê cüamerdi esto.
• Namê Heqi esto, qedrê xo çino.
• Namê xırabiye her kes zano, kes nêceno xo ser.
• Namê xo esto, ebê xo çino.
• Namê xo gırano.
• Namê xo rêê be xırabiye veciyo.
• Namo gıran haca vındo.
• Namus bazar de niyo.
• Namus bênamusi nas nêkeno.
• Namus berdo kerdo qên u kısanê cêniya.
• Namus taco zerneno sarê kesi ra niyo, kam sarê xora no, sarê dê rao.
• Namus texto zerneno, sarê her kesi sero niyo.
• Namusê Kırmanciye, Kırmancê.
• Namusê şari de kay nêbeno.
• Nanê mıloçıke, miyane nêdacnênê.
• Nanê riyê xo vera.
• Ne ağwi be, to berzê, ne şekır be, to burê.
• Ne berbeno ke, isan têy bıberbo; ne ki huyno ke, isan têy bıhuyo.
• Ne bi, ne ki beno.
• Nê çêmê Goşkari dêm kerê, ma lınge ver sanime bışımime.
• Ne cerino, ne ki erzino
• Ne dele, ne deleverge.
• Nê derdanê ma saci rê qese bıkerê, saci nun nêpocena.
• Ne din, ne ki iman mendo.
• Ne dolo, ne dundao.
• Ne ê çüyo, ne ê çapaliyo.
• Ne ê pırodaeno, ne ê wazdaeno.
• Nê êre ez zana, tawa destebera to nêno.
• Ne goştê isani êno werdene, ne çermê isani êno paykerdene.
• Ne her hero, ne bar baro.
• Ne kao, ne leqa, ne yaraniya.
• Ne kerda, ne diya.
• Ne lacê hewli rê giahn de, nê lacê koti rê.
• Ne lacê rındi rê bıguriye, nê lacê xırabi rê.
• Ne qal esto, ne qır.
• Ne qal, ne qır.
• Nê qesanê to Heq bıheşno.
• Nê qesanê xo kulıkê mırê qese bıke.
• Ne şandê xo esto, ne şodırê xo.
• Ne şeytani dinena, ne ki düwa wanena.
• Ne sıfrê xanêdana xelesino, ne verê isana dırino.
• Ne şikino ke pıro do, ne ki (şikino) waz do.
• Ne werino, ne erzino.
• Ne werino, ne şımino.
• Ne weşiya xo, ne nêweşiya xo dan.
• Ne weşiya xora vereno, ne nêweşiya xora.
• Ne xêrê xo marê bi, ne ki xorê.
• Ne zano buro, ne zano bıdo.
• Nêbi, nêbeno.
• Nêbiyaiye kerda çêverê xo.
• Nêbo nêbo!
• Nêerzino ke berzi, nêcerino ke bıceri.
• Nefs vano, „goşt“; tı vace, „oşt“.
• Nega Heqi hêni biyê.
• Nega Heqi ra amo.
• Nêkerda nêdiya.
• Neniga ser fişto.
• Nêno eştene ke, berzi.
• Nêno qesekerdene ke, qese bıkeri.
• Nêno vatene ke, vaci.
• Nêro bava herediyo, Heq nêherediyo!
• Nêro ez ita vınden, to goşdana!
• Nêro ez ita vındena, heroc heroc qurbana kena.
• Nêro sero nişena ro wena, sera ki bınê xode cılanê ma bırnena.
• Neteqiyo ro cı.
• Nêvano ke çımanê mı sera buriyê mı estê.
• Nêvano keno, şêro; vana keno, çêro; vano nêkeno, hero.
• Nêvinê şafatê Ana Fatma Sıpiye.
• Nêvsê ceri ke bi „tıt“ ê cori ki beno „tıt“.
• Nevsê cori ki bi „tıt“ ê ceri ki beno „tıt“.
• Nevsê xo „tıt“ ke.
• Nevsê xo kor ke.
• Nevsê xora verdo ra.
• Nêweş ke jü bo, isan ebe eskica keno weiyê.
• Nêweşiya xo cı nêdan.
• Nêzan ke senê aqıli rê xısmete keno.
• Nêzana meke.
• Nêzanaene ayıb niya, nêmusaene ayıba.
• Nêzanaene xırabına.
• Nêzanaoxeni sare deca.
• Nêzano here bıramo, nişeno ro astori.
• Nêzantenê nê, nêmusenê ayıba.
• Nezeliyo ro cı.
• Nıka beçıkanê xo keno çımanê xora.
• Nıka ber dano.
• Nıka ber erzeno.
• Nıka doman ver ra şono.
• Nıka ke çok bıdi, lacê de zê to an.
• Nıka qılaşino ra.
• Nıka teqeno.
• Nıka waxtê xo nêbi.
• Nıklıka vaşturiye ra ca dano lınga xo.
• Nire na ro vıle.
• Niya amo, niya ki şono.
• Niya amo, niya meşero.
• Niya amo, niya nêşono.
• Niyade, çıtur raa ceneti zana.
• Niyade, se thamê fekê xo zano.
• No bıraê merdene niyo, bıraê werdeno.
• No çi tawa sarê mı nêkuno.
• No çiyo ke tı vana nêkuno aqılê hera.
• No honde kewto ro to dorme, nê de çiyê esto.
• No ki êno naê serde.
• No mırê erebkiyo.
• No nêno aqılê garanê hera.
• No niya koti vaciyo ke.
• No riyê mıno siya, no ki riyê tüyo sıpe.
• No sarê tode dendıke bo.
• No teq-tüyo ke ma sare de.
• Nun be ri êno werdene.
• Nun nano riyê xo vera.
• Nun u ci bıraê.
• Nun u sol u piyazê xora bime.
• Nun u sola jübini werda.
• Nun u sola xo zoni serawa.
• Nun u sole.
• Nun u solo xo ro ma helal kerê.
• Nuna xo kemere ra veceno.
• Nunê ê sey weno, sılaweta xo Musay rê ano.
• Nunê havala weşo.
• Nunê havala, qesê kamıla.
• Nunê kami wena, nirê kami oncena.
• Nunê ma gula made verda.
• Nunê mı çımanê tora bêro.
• Nunê mı xenimê can u roê to bo.
• Nunê mı xenimê çımanê to bo.
• Nunê mı xenimê to bo.
• Nunê mıxeneti meve.
• Nunê they u thuri.
• Nunê Tırka zoni serao.
• Nunê to ke turikê havalê tode bo, tı timi vêşan manena.
• Nunê xo araqê çarê xora qezenc ke.
• Nunê xo biyo ağwi çariyo ro cı.
• Nunê xo çino, zonê xo esto.
• Nunê xo ebê araqê çarê xo bure
• Nunê xo pıstınê xo dero.
• Nunê xo werd, ağwa xo şımıte.
• Nunê xo zoni serawo.
• Nuno bêbısımlay.
• Nuno bêsol weno, tizanê şorına keno.
• Nuno bêsol.
• Nuno ke ma werd pê miyanê maro şi.
• Nuno ke tı wena kelpê/kutıkê verê çêveri ki weno.
• Nur u cemalê xo ro ma musne.

O

• Ocaxê to kor bo, bêrê to mor bo.
• Oğ, oğ xozibê şari.
• Oğır bo.
• Oğırê şıma rakarde bo.
• Oğırê to oğırê xêri bo.
• Oğırê xo rakerdiyo
• Oğıro xêr.
• Ogıt de şiret çino.
• Ogıtê ma u piyê xo goşare ke, goşê xo ke.
• Oli adırê dina wedaro.
• Oli adırê xo de çê to kero.
• Oliyê şaê merda.
• Omê xo omê lüyo.
• Omê xo rındo.
• Onciya ki rınde rında.
• Ondera Kırmanciyê dariyê we.
• Ondero serxur.
• Ore ore cıra êna.
• Ospor ame, piya şi.
• Ospor-aspar şono piya êno.
• Ostori ra ke waro gıne, bınê to nêrmo; heri ra ke waro gınê bınê to kuç u kemero.
• Ostoro xurt zengü xo nêresneno.
• Ozino ro riyê isani

P

• Pa u pêrê xo şikiyê.
• Pa u puşê xo permeliyê ro.
• Pala to cena, na dina dare ra kaş kena; hela tı ki mıde ra, mıde niya.
• Palas pıro ke, cı nişe.
• Palasê heri astori ra kerê ki, astor onciya astoro.
• Paldunê here, qena here naskeno.
• Pan u puşılın.
• Pancıkê isani ra nêgınêno waro.
• Pancıkê mıra biyo, erzino riyê mı.
• Pancikê tora biyo.
• Para mara niyame kêfê Heqê na dina.
• Para mırê Heq amo comerdiye.
• Parsuyê xo ênê mordene.
• Par, no emser.
• Paşna xo bılese vınde.
• Paşna xo bılese, mıxeneti ra mınete meke.
• Paşqul da qene ro, êşt teber.
• Pawanci ke hay mekero, dızd huy keno.
• Paymal bi.
• Paymal bime.
• Paymal şi.
• Payna dımê kutıki mede, pereno to.
• Payna khewuiyê hegay nêdano.
• Pê ciyê xo kay keno.
• Pê ciyê xo şa beno.
• Pê fekê xo nêşikino.
• Pê goşê xo vineno, uca nêvineno.
• Pê hawt koa dero.
• Pê here nêşıkino, vazdano palas.
• Pê made mezela ma kınenê.
• Pê miyanê maro şi.
• Peciyo vanê „ax“ axi ki dest nêkuno.
• Peka ro cı derg ke.
• Pelgê dare dare xemelneno.
• Pelge ke kewtê ağwe ser, ağwe de şona.
• Pepug ebe namê xo berbeno.
• Pepug te de waneno.
• Pepug torê veng do.
• Pepugi de waneno.
• Pepugo gayin gılê koy ra nişo, marê bıwano.
• Pepugo gayin marê bıwano.
• Pêranê xo çarçi keno.
• Pêrê biyo tunc, mılet biyo pinc.
• Pêre boe nêdanê.
• Pêre qılerê destiyo.
• Pêre, pêre, pêre; fek de pêre, qıne de pêre, sare de pêre.
• Permeliya ro ame war.
• Pêro jü çêver ra vecinê.
• Pêro zurê khanê.
• Perodaiş dayma doman u kutıka sero bena.
• Perr u paê xo şikiyê.
• Perrê xo şikiye.
• Pers ke vacerine.
• Peşa ra khıle gurete, zere ra veşa.
• Peşê dake ra nêverdano.
• Pesirê xo verde şana ro.
• Pêyniya kerdene de aqıldaoği deyraê.
• Pêyniya rae.
• Pêyniya sebri sılametiya.
• Pêyniya werdene tiz u pısê.
• Pêyniye de çar metroy kuras, dı kemeri/khêli u çengê wela.
• Pêyniye de kef kuno çıma.
• Pêyniye rameverde.
• Phariyê ke werdi, xo vira kerdi.
• Phema xo keno.
• Pi arre ra êno, lac suke pers keno.
• Pi baxê-rezê da lacê xo, laci rışiyê hêngure-thiri nêdê piyê xo.
• Pi çık bo, laci ki uyo.
• Pi perskerd va: „Ero lao senena“, laci va: „Xorê derbaz keme“. Pi va: „Kutıki ki sılanda sero derbaz kenê, tı senena mıra ae vace“.
• Pi rametiyo, lac naletiyo.
• Pi sıtara çêyiya,
• Piçik, piçik, bi niçik
• Pil be hata ke biya cüamêrd.
• Pil nêbiyae.
• Pilê çê xo be, hona pileniya çê şari bıke.
• Pilê xo be, peciyo şari rê pileni bıke.
• Piliye ê Heqiya.
• Pinca kenê pancıkê isani.
• Pinca nanê to vera.
• Pinca pesnenê jübini ra.
• Pincê kami, pancıkê kami de.
• Pincê kami, pancıkê kami ra.
• Pir heqo, rayver nêqo.
• Pir ke ame, koçekê xo têy ano/êno.
• Pire dıt, lüye werd; lüye dıt, pire werd.
• Pırên dırna.
• Pırên erzeno.
• Pırên nêdırnae.
• Pırênê isani, isani sera cenê.
• Pırênê tuyo pêên bo.
• Pırênê xora veto.
• Pırêno pêên bê cebo.
• Pırêno pêên cebê xo çinê.
• Pırnıka xo çiyê ra nêveceno.
• Pırnıkanê tora bêro teber.
• Pırnıkanê tora bêro.
• Pırnıkanê tora fıtıl fıtıl bonciyo.
• Pırnıkanê tora teli teli bêro
• Pırnıke ra qese oncenê.
• Pışıka xo pışıka awreşiya.
• Pısınge de ki zımeli estê.
• Pısınge ke nunê xo werd, qabê xode kay kena.
• Pısınge ke şiye, dewran kuno meri.
• Pısınge ke werte ra kewte, dewran kuno meri.
• Pısınge kısê xo diyê, vato, „mıde qule esta“.
• Pısınge ra vato, „ciyê to dermano“, wele kerda ro ser.
• Pısınge ro de, pencık erzena to.
• Pısınge se waro gıno ki, lınganê xo sero vındena.
• Pıssa cêniya ra, zımelanê cüamêrda ra qese nêbeno.
• Pışta domani maa domaniya.
• Pışta geme ra gırsaga bırnenê.
• Pışta mordemi piyê mordemiya.
• Pışti şana pê.
• Pıstınê xora veceno.
• Pıştiya xo hard nêna.
• Piya bıkerime, piya burime.
• Piyaê de merdeo.
• Piyao ke malê xo nêwerd, gemê şeytani kuno/şanino fek.
• Piyê mordemi pışta mordemiya.
• Piyê vılê çêwti Heqo.
• Piyê xo ki şono astanê dê ser sondi weno.
• Piyo rametiyo.
• Pizê xo ke bi mırdi, vano, „reyna vêşan nêbena“.
• Pizê xo mırdo, çımê xo vêşano.
• Pizê xo verê feki dero.
• Pizo mırd halê pizê vêşani nêzano.
• Pol nana ro poli ser.
• Ponc beçıkê isani, jü niyê.
• Porê ma kerd sıpe.
• Porê xo damananê xo verde kerd gezık.
• Porê xo damananê xo verde kerd sıpe.
• Porê xo damananê xo verde ruçıkna.
• Poşmaniye pêre nêkena.
• Postê gay, gay sero bazar kenê.
• Postê gay, gay sero çêrme kenê.
• Postê gay, gay sero roşenê.
• Postê kutıki ra meşka doy nêvırazina.
• Postê ma sero danê pêro.
• Puçık pılesnenê sare ro,
• Puçık sare sero vırazenê.
• Puk de amê, xedebe de şi.

Q

• Qa kor niyo, xora nêvineno.
• Qa sarê to pıro nêdanê.
• Qabe ağwe, raa ağwe ra şikino.
• Qalê heşi ke bıkerê, heş pê tode vecino.
• Qalê kutiki ke kerd, gere uşi ra to lewê tode bo.
• Qanê xo soynenê ro ma.
• Qanqolê xo sera kay kena.
• Qantıra xurte aje xo nêresnena.
• Qantıro ke hingo cıra duri vınde.
• Qarnasiyo qotık bêro verê velıkê torê.
• Qasê guna xo cıra heskena.
• Qasê ko u deşta.
• Qasê şıtê ma u piyê xo.
• Qasê sole cıra hesken.
• Qasê xo qule kerdiyo.
• Qasê zanaena xo.
• Qat be qat bınê hardi ra şi.
• Qawaxê çığa ke berz bo, onciya ki asmên nêresena.
• Qayde koto, mılaketa ver fetelino.
• Qayt kerdenê bê pêrewa.
• Qaytê fekê jübini kenê, qese kenê.
• Qaytê mae ke, çêna bıce.
• Qayte mal u dawarê xo ke, wa mal u dawarê to qaytê to kero.
• Qayte weke keno, qese keno.
• Qe kes nêvano „mede mı“.
• Qe qalê cı meke, wa şoro.
• Qe vano çarıx u puça ra şori cenet.
• Qebaniya hewle rıskê kutıki pısınga dızde ra bırnena/cena.
• Qebaniye a qebaniya, dunıke a dunıke niya.
• Qeda bêguman êno.
• Qeda êno aşe ra şono, kuno vırendiye ano.
• Qeda u bela ağwa adıri ser de şoro.
• Qeday nêvato „ez amane“.
• Qederê xo çêwto.
• Qedero kor.
• Qedero şerqi.
• Qedero siya, gıro kor.
• Qedero telepeki melepeki.
• Qefeso zernên de va: Welat welat.
• Qelbê her kesi jü niyo.
• Qena dızdi pêmenê.
• Qena kerge ra hak vecenê.
• Qêna siya u sıpiye sata tenge de kıvş bena.
• Qena xo erzeno wê.
• Qena xo ser nênişeno ro.
• Qena xo ser nêvındeno
• Qene erzeno we.
• Qene ra ke niyame, nata bota vazdano.
• Qenterê mara vısıyo, qenterê İmam Usen u İmam Heseni ra mevısiyo.
• Qeret eşto verê kutıka, kutıki kewtê jübini.
• Qeret namuso.
• Qerqeşuna germe ra şoro.
• Qesa cüanıke.
• Qesa fek ra vecina, sare onceno.
• Qesa fekê mara onceno.
• Qesa heqerê kam çı vano?
• Qesa ke nêvaciya çina.
• Qesa ke pıro medo, çü ki pıro nêdano.
• Qesa onciliye.
• Qesa raste decnena.
• Qesa raste pêre nêkena
• Qesa raste sone pede.
• Qesa raşte weşê Heqi ro ki şona.
• Qesa raşte, anê leqi, vanê.
• Qesa raşte, raşta.
• Qesa weşe mordeme teberi rê, pariyo weş mordeme zeri rê.
• Qesa weşe mori qule ra vecena.
• Qesa xırabıne rê kutık huyno.
• Qesa xırebıne ê wairiya.
• Qesa zê tolê piyaziya.
• Qesa zure cıra nêvecina.
• Qesa, qesa kena ra.
• Qesanê gırsa qese keno.
• Qesas ke qese bıkero, qese se bıkero.
• Qesasê xo guret, jü ki naro ser.
• Qesasi rê qeses nêwazino
• Qese cüamêrda fek ra vecino.
• Qese esto caê hazar qesi ceno.
• Qese fek ra nêvecino.
• Qesê isani, namusê isaniyo.
• Qese kerdene goşdaene ra ave musina.
• Qesê manquli wertê dı mordema de pırdê ro.
• Qesê mordemê feqiri pere nêkeno.
• Qese pa nênişeno.
• Qese pemino, gıraniya qesi nêpemina.
• Qese qesi bırneno.
• Qese qesi keno ra.
• Qese ra merd, serm ra bi weş.
• Qese şımşêri bırneno.
• Qesê Tırka zoni serawo.
• Qesê xo goze meke, miyane şari sero meşıkne.
• Qesê xo, jü bê jü vati.
• Qese, no goş de kuno cı; goşo bin de vecino.
• Qesêy derda kenê ra.
• Qesêy qesa kenê ra.
• Qeso gıran, qedro gıran.
• Qeso maykek qesê nêri bırneno.
• Qeso raşk raşto.
• Qeso şirin mori qula ra veceno.
• Qeso tal pizê isani mırd nêkeno.
• Qeso weş sebrê zeriyo.
• Qeso xam fek ra nêvecino.
• Qeso xırabın ê wairiyo.
• Qevşıngê xora veto.
• Qewetê bağçê sebıri de bena khewe.
• Qey afate ama ser de, çıko?
• Qey boglate ama ser de, çıko?
• Qey hêni vıle tadana?
• Qey koraniye ama ser de, çıko?
• Qey qeda amo ser de, çıko?
• Qey tofane ama ser de, çıko?
• Qezeba xo vêşena.
• Qıc düstê xora, pil düstê xora.
• Qıc, qıc vato; pil, pil vato.
• Qıcê çêyi herê çêyiyo.
• Qıcê çêyi, seê çêyi.
• Qıda nêvano „ez êna“.
• Qıda şono bela êno.
• Qıda u belaê to bıceri.
• Qıda u belaê to mı ser kuyo.
• Qıda u belaê to mırê bêro
• Qıdaê mı bêro to serde.
• Qıdaê mı to ser kuyo.
• Qıdaê to mırê bêro.
• Qıjê qıja tawuke ame.
• Qılançıke bılbıl nêbena.
• Qılançıke biyê wairê leyra ci mırd nêwerd.
• Qılançıke de urzeno ra.
• Qılançıke ebe nıklıke ci kena vıla.
• Qılançıke hona ciyê xo nêwerdo.
• Qılançıke ke ci caver da, tı ki a xuya xo caverdana.
• Qılançıke ra vato: To onciya leyri weti. Ae ki vato: Ez ke meveci ciyê şıma kam nıklıke kero!
• Qılançıke vato: Ez nê bi, kam ciyê şıma nıklıke kero.
• Qılawuzê kami ke qılançıke bo, nıklıka xo cira berz nêbena.
• Qılawuzê khal Xızıri.
• Qılawuzê piri.
• Qılawuzê wairi.
• Qıler goşa de ro.
• Qimet nêmendo.
• Qimetê çiyê nêmendo.
• Qimete zerni bırino, qimete zanaene nêbırino.
• Qimetê zerni saraf zano.
• Qırşê çino ke pê dıdananê xo pa kero.
• Qısawetê xo bıriyê.
• Qışkheka filike.
• Qışkheka rındeka.
• Qışkheka vilike.
• Qışkheko rındek.
• Qoçê xo meğel de dê waro.
• Qorya ra êno.
• Qudumê heri şikino.
• Qul dışmenê Heqiyo.
• Qul dışmenê wairê xuyo.
• Qul dışmenê Xızıriyo.
• Qul dışmenê xuyo, bes niya, sero ki ê hometo.
• Qul Heqi de mane cereno, vineno.
• Qul ke bıwozo ko demdano.
• Qulo ke şi sayd/niçir nêvano „ez nawa itaranê“.
• Qultê meşke, qıjê tawıke.
• Qur u pıstê xo de rê.
• Quran fek de, şımşer dest de.
• Qurışê xo ser de bacino.
• Qurışê xo ser de can dano.
• Qurışê xo ser de mıreno -geber beno-.
• Qurrr, goşare ke goşê xo ke.
• Quşğane gır beno qapağê xo vineno.
• Qusurê kesi, kesi ra nêaseno.
• Qusure mordemi ke bi, şono beno pa.
• Quşxanê gıleri beno, kapağê xo vineno.
• Qutê xo çê made vena hakanê xo çê şari de keno.
• Qutiya khebaniyê, şunıka khebaniyê.

R

• Ra u olaxi be ma bırıyê.
• Raa heqe raa nêheqe ra verena ra.
• Raa Heqi bariya.
• Raa jüyê xatır, ê dıdinê ki xatır, ê hirinê qantır.
• Raa merdene nêna guretenê.
• Raa rındeni nêna guretenê.
• Raa seytani tariya, raa Heqi bariya.
• Raa to rakarde bo.
• Raa veri, her kes zano.
• Raa xora bımane, havalê xora memane.
• Rae be havala qedina.
• Raê de binê çina.
• Rae keno derg.
• Raê ma bırinê ra.
• Rae ra havalê xo xora meke.
• Rae, ebe şiyene qedina.
• Rakewtena to bıbo rauştena to çinê bo.
• Raşt u zura xo fekê xuyo.
• Raşta to, zura mı.
• Raşte pêre nêkena.
• Raşte puç nêbena.
• Raşte şona çê Heqi.
• Raştiya xo mede kesi.
• Rê ke va „nê“ endi gere Heq cırê bêro rame.
• Reça mıra êno.
• Reca u mıneta ma u pi domana rê verena.
• Rêê fekê xo vêşo.
• Rêê ke mırd bi vêşaniye ra xo viri niyano.
• Rêê niyo, dı niyo.
• Rêê ta ra bejna xo fiye.
• Refê mordeme xaini mekuye.
• Rehetiye bınê hardi dera.
• Remeno locıne ra şono.
• Rew rakuye, rew raurze.
• Ri be ri.
• Ri cıdê astar wazeno.
• Ri, ri ra şermaino.
• Rınde, rında.
• Rındeke ki, qusurê de xo esto.
• Rındeko, kutık tüyê xo cı nêkeno.
• Rındeni ke bıkerê xorê, xırabeni ke bıkerê xorê.
• Rındeniya mordemi, marifetê mordemiyo.
• Rındiye ki xırabiye ki ê na dinaê.
• Rio bê ri.
• Rırr rırr manga be gawa.
• Risiyae tı vana kemera rıştıma.
• Rıskê her kesi Heq dano.
• Rıskê kami, nasibê kami?
• Rıskê vergê kori Heq dano.
• Rıxe ke kerde vıla.
• Riyê isani ra nêgıneno waro.
• Riyê isani rosti de, xuya isani tari de kıvş bena.
• Riyê isani şeqetino ro.
• Riyê mordemê zurekeri her waxt siyao.
• Riyê riyê xo dırıyo.
• Riyê to siya bo.
• Riyê xo be ağwa helıge şüto.
• Riyê xo nêceno.
• Riyê xo nêdeceno.
• Riyê xo no xo vera.
• Riyê xo ri kerdo.
• Riyê xora hazar tike gıneno waro.
• Riyo nerm mıra diyo.
• Riyo siya u sıpe ke bi kıvş, her nano maa zurekeri.
• Riyo siya u sıpe kıvş bi.
• Riyo siya u sıpe têver de.
• Roca Heqi, şodır hatani şan... (ez to ver de wanen).
• Roca Hesen u Useniya.
• Roca hirey meymanteni qedina.
• Roca ke verda ra, êra dıme mekuye.
• Roca tenge de dost u dışmen nas biyo.
• Roca tenge emrê xo kılmo.
• Roca tenge mordem ya verê xo dano ko, ya mordemê de çêri.
• Roca tüya weşe, roca tüya nêweşe bo, roca tüya nêweşê ki, roca tüya weşe bo.
• Roca weşe ma nêdiye.
• Roce be roce beno rınd.
• Roce be roce beno xırabın.
• Rocê bena, rocê mırena.
• Rocê êna roce ra betera.
• Roce hefê ma cerino.
• Rocê Heqi têde jüyê.
• Roce jüya, dışmen xazaro.
• Rocê mırena.
• Rocê nê rocê çıxırê ma kuno qebristana.
• Rocê nê roce her kes çê xorê beno meyman.
• Rocê rındi diyê.
• Roşna çımanê to deverdiyo.
• Roşta çıma.
• Roşti kewte çıma.
• Roşti ra kesi zerar nêdiyo.
• Rut u şılto.

S

• Saa weşe para heşi.
• Sae ke dare ra biye, her kes çüyê xo kuno pa, çüyê kami ra ke amê war.
• Sahê merda, sahê merda ez merda be hire derda, ilam derdê serê derda.
• Sak keno sera, adır şayneno.
• Sala sole çıma kuyo.
• Sala sole çımanê kema kuyo.
• Sala tı zaf pırêna bıdırnê.
• Sala ziyar u diyari meherediyê.
• Salatê cı biyo.
• Sap u nun cera fiye.
• Sare bıbırnê, çılkê goni cıra nêna.
• Sare bıdê wertê şaqaro.
• Sarê cüamêrda tim berzo.
• Sarê cüamêrdi berz kero cêniya, wertê şaqa dero cêniya.
• Sarê cüamêrdi varo do cêniya, berz ke ro cêniya.
• Sare de vace jüo, qene de vace jüo.
• Sarê huşk.
• Sare huşko.
• Sarê kamıli fekê cahili.
• Sare ke bi, şikino ki.
• Sare ke kundıre bi, leşe se bıkero.
• Sare keno, lıngi oncenê.
• Sarê ma sera jübuni kune.
• Sarê mı balişna sero, goşê mı dina sero.
• Sarê mı sera caê xo esto.
• Sare nermo.
• Sare niyo ke aqıl tede bo, vana belka mereka sımeriya.
• Sare no ro hardê dewreşi.
• Sare no ro jü balişna.
• Sare no ro kemere.
• Sarê weşi rê paçiki nêwazinê.
• Sarê xo berz bıce.
• Sarê xo berz ke.
• Sarê xo dano kemere ro.
• Sarê xo tim berzo.
• Sarê xo wertê şaqa dero.
• Sarê xorê bela ard.
• Sarê xorê bela guret.
• Sarê xorê bela vet.
• Sarê xuyê weşi pacıka mepılesne pıro.
• Sarê Zurekeri her waxt wertê şaqa dero.
• Saro nerm, qeso weş raa ceverê Heqi keno ra.
• Saro weş paçıka nêwazeno
• Sata tenge de dost u dışmen kıvşo.
• Satıl ke bi kulpi ki pıra ro.
• Sawda goşê kheriya.
• Se beno no halê ma.
• Se ke çuçıke verê penceri ra verena ra; emrê ma hêni ame, hêni şi.
• Se ke çılê puf kenê, hêni şi.
• Se ke fam bıkero hêni ki qese keno.
• Se ke hêni aseno, hêni ki bom niyo.
• Se ke kuno kefenê mı.
• Se ke kuno tewt.
• Se ke lacê piyê mıno.
• Se ke ma boe gureta.
• Sê ke ma piya şorıke şımıta.
• Se ke masti ra muye oncenê.
• Se ke mosti ra muye boncê.
• Se ke nunê to saci sero vêşo.
• Se ke sole harşım kerda.
• Se vano, wa vacero; çı wazeno, tı mıra ae vace.
• vızeri, no ewro.
• Seba cigera xora biya pepuga harê.
• Sebrê dakıla to bo!.
• Sebır kemera almastiya.
• Selık u pelık nêzana.
• Semıge sero raviyarne.
• Ser bıde, sır mede.
• Ser qurc, bınê puc.
• Sera Heqi des u dı aşmiya...
• Serbê daka to bo.
• Serbê dakıla to bo.
• Serbê xatırê xatıra.
• Serda ver zê kırê kutıki rıcifino.
• Sere a sera, tenge a tenge niya.
• Serê koê berzi daim mıj dero.
• Serê sari ra hata bınê lınga.
• Serê zeriya mıro text vıraşto.
• Sergerdê welatê sergerdi.
• Sermiyan ver dero, çü dest dero.
• Sermiyanê çêyi.
• Serva malê dina mordem nêkişino.
• Sey şiye dızdiye, aşmê cıre veciya.
• Sifetê isana têy çino.
• Sindorê Heqi çinê.
• Sindorê rındiye çino.
• Sindorê zori çino.
• Sirê bênamusi nêwen, korekê xo wen.
• Siya kami ra xelesina ra?
• Siya xo ser de telepeki beno.
• Siya xo serawa.
• Siya xora gıneno waro.
• Siya xora tarseno.
• Siya xora terseno.
• Siya xora xof keno.
• Sola nuni kemiya.
• Sole sers bıçarnê.
• Sola theyr u thuyo.
• Sona tolav kes to mevino.
• Sond şımşêro dı feko.
• Sondi weno xo erzeno adırê Heqi.
• Sondi werd.
• Sozê mêrdê veri bo.
• Sur u sıpe ceser nêfino.
• Sura pakaê êna.
• Surko bê, cüabê xo bıde.
• Sutal u tecal.
• Sıfre de ap u bırazay, qewxa de xal u werezay.
• Sıfrê mordemi ke hard de bi, meymanê mordemi hazırê.
• Sıfrê thali rê düwa nêdina.
• Sıfro ke tede weno qule keno.
• Sıfro thal düwa nêwazeno.
• Sılanda sero derbaz kenê.
• Sımer sarê dero.
• Sıpe beno qılerın, siya biyo qılerın.
• Sıpedera mehemed veciyo, nê mehemed oliyo.
• Sır bi şi.
• Sırê to, kes ke bızano, sır niyo.
• Sırê xo kesi ra mevace.
• Sırê xo mede kesi, kes sırê to mezono.
• Sıtara çêyi, rosta çêyi.
• Sıtara ma.
• Sıtarê de to caê nêmano.

T

• Tabat ro cı çino.
• Taê ağwe kenê qılerın taê mosa pêcenê.
• Taê cênikê, taê cüyanıkê.
• Taê gurinê, taê wenê.
• Taê isani fek ra dostê, zere ra dışmenê.
• Taê isani felê xo momıno, zonê xo vergo.
• Taê kenê, taê oncenê.
• Taê malê xora, taê canê xora danê.
• Taê mêrdewê, taê mêrdê mêrdanê.
• Taê qesanê thala cigerê ma kerdi siyayi.
• Taê serevdey itaa ra fetelinê.
• Tainê ra goni êna, tainê ra hesire êna.
• Talê feqiri ke bibiyênê cıta xo axpin de nêşkiyênê.
• Tawa nêzoneno, tewsan ki kewto ra dıme.
• Tay, tay, tay; manga be gawa.
• Tebera bereqino, zere ra xereqino.
• Teberê xo şari veşneno, zerê xo mı veşneno.
• Têde çêveri cırê rakerdewê.
• Tede çı xêr mend?
• Têde raa zano, raa bazari nêzano.
• Tedê raanê xora xo nêbırnêno.
• Tede xêr nêmend.
• Tede xêrê çino.
• Tefkeli bavokê khalikê mı êli.
• Tel u derzini verê dukani çarno ra.
• Teli ke nêbo, her çı buro.
• Teli şoro bıne paşnanê/lınganê tora.
• Teliyê destê xo destê şari ra mevece.
• Tenê çênge ra fam keno.
• Tenê çi estê nênê kerdenê.
• Tenê çi estê nênê vatenê.
• Tenê çi estê nênê werdenê.
• Tênê mêymanê, tenê ki mêymanê mêymananê.
• Tenê qayiş ke.
• Tenê qena xo ano beno.
• Tenê sola ma ki werte de bıbo.
• Tenê tiji nêeşt onderê çarê ma.
• Tenê xaxê ma bi germın.
• Tenê xo çarnêno.
• Tenga to mırê bêro.
• Teniye keno riyê mıra qutiya şaneno mı ver.
• Terenê ma wenê tıranêniya xo be ma kenê.
• Termaşi rê termaşo.
• Tern u huşk piya vêşeno.
• Tern u huşk temiya de vêşenê.
• Tersa ra xode kerd.
• Teşan ben, vêşan an; vêşan ben, teşan an.
• Tevdirê merdenê çino
• Tevdirê merdene nêbeno.
• Tevlehewno.
• Tew, tı kısê here ra vace „dae“.
• Teweşino ra vındeno.
• Tewrê zurekeri tim qulekerdeo.
• Textê xo rıcnêno, bextê xo nêrıcnêno.
• Thalê isani ke xırabın bi, mordeme xırabıni de vecino.
• Thalê kısê deleverge têy esto.
• Thalê ma ke bibiyênê, manga ma estewrn nêmendenê.
• Thale u tecelê mordemê sey cara dina de nêguriyo.
• Thamara xase.
• Thamara xırabınê.
• Thamara zurekere.
• Thamarê de rınde têy çina.
• Thamarê de rınde têy nêerzena.
• Thamê fekê xo zaneno.
• Thamur gureto, xêro veng dame.
• Thamuro bê kok sarê isani beno.
• Tı heni zanena ke, miza kutıki amên dera.
• Tı tozê bınê linganê dê nêkena.
• Tıre-tıre u vıre-vıra dêwa.
• Thıra xuya pêênê kerde.
• Thırananê xo be ma ken o.
• Thırananê xo be ma meke.
• Şıtê çıçıkanê mı to dıma bêro.
• Şıtê mae beno le u laser ewladi ver şono.
• Şıtê mı pırnıkanê tora bêro.
• Şıtê xoro mı helal ke.
• Şıtra fekê xo weşo, masti puf keno.
• Tibar ro hokmati nêbeno.
• Tibarê hokmati çino.
• Tibarê merde cüamêrdi çino.
• Tijiya Heqi erzina heq u nêheqe.
• Tira Heqi, tirê de bariya.
• Tit vit, ser u bınê hit.
• Tiz biyo cenêka azebe, kesi nêgureto çê xo.
• Tiz, bê ma u bê piyo.
• Tiza to qene de ken govende.
• Tizanê şorına mekerê.
• Tizanê xode kay keno.
• Tizê veyvıke eskerawo.
• Tizi tede kerdi gowende.
• To ard hatani ita.
• To barê made gozi diye?
• To çêverê kesi pa menê ke, şari ki çêverê to pa meno.
• To çı berdi goş u kerikê ma.
• To çı ci destê mıde kerd ke, ezi ki riyê tora keri?
• To dermê todê an ben.
• To ez gencêniya mıde bidiyênê, mı hawt gona serde vazdenê.
• To hona çı di ke.
• To ken çêvê xo vecen.
• To ken kıfte.
• “To key va, „heniyo“, mı va, „heni niyo“.
• To koti ra boe gurete.
• To lınga şeytani şıkıta, çıko?
• To nan ro heri, dım nan ro to dest.
• To nana ağwa adıri ser.
• To nana ro heri, dım dana ro to dest.
• To nun de wen, ci de ken.
• To se boe gurete.
• To teşan ben ağwe an.
• To verê maa xode new aşmi çıtur tabat kerd.
• Tofan to şano.
• Tofanê Heqi torê bêrê.
• Tofani ver kewtaê.
• Toka zanianê ma şikiye.
• Tora cor Heq esto.
• Torbê mordemê zurekeri bınê çengi dero.
• Torê ê coreni ra bêro.
• Torê gon u rem bo.
• Torê heqo, marê şêrmo.
• Torê lêêqo mara nêvecino.
• Torê namê Heqi dekernen.
• Torê raşta, mırê zura.
• Torzen sone keno, dano lınga xoro.
• Toz u duman kerdo tera.
• Toz u duman, ax ro zeman.
• Tuh, tuh, tuh; naleti şoro ro thamara xırabıne.
• Tuk nêno ro ewladê şıma ro.
• Tükere, tüyê to hewera beno züya vındeno.
• Tükere; cêr herişe, cor zımeli.
• Tumanamê xode kerd.
• Tunêdi çê nina ra tımi veciyê.
• Tunêdi şiyo verê hini, hini kerdo jüya.
• Turike zura tim qulkuno-qulekerdeo.
• Turike zura.
• Turıkê isanê zurekeri daima bınê çengi dero.
• Tust tust sılê memi gukê xo sole kerdo.
• Tüyê isani cemedino.
• Tı ax u wax de bımanê.
• Tı be derdê mı, ez be derdê to.
• Tı bê mırad şorê.
• Tı be xo ke welê xoro nêkerê, kes wele toro nêkeno.
• Tı burê, teber nêkerê.
• Tı bıbaciye.
• Tı bınê na gesa ra nêvecina.
• Tı bınê na guna ra nêvecina.
• Tı bınê nê bari ra nêvecina.
• Tı cigera mına, ma ez çıkê tüya?
• Tı derdo gıran mevinê.
• Tı dina tariye de bımanê.
• Tı doman niya ke tora vaci „eferın“.
• Tı ê biya çok.
• Tı ê xo bıke, Heq ê xo keno.
• Tı êra tirê ver kuye.
• Tı gamê bê, ez dı gama ên.
• Tı gamê verva mı bê, ez dı gami verva to beri.
• Tı gulê ra.
• Tı gıla ke nişta ro cı, ae bırnena.
• Tı heni zanena ke, goligê axuro.
• Tı heni zanena ke, gılê koy ra biyo pil.
• Tı Heqi de se niya de, o ki tode hêni niya dano.
• Tı Heqi ra belaê xo bivinê.
• Tı hona buv bena.
• Tı hona buv nêkerda.
• Tı hona buv vana.
• Tı hona lacê daka, lacê baki niya.
• Tı hona qıca, nêzana.
• Tı ke adır bê, caê xo vêşnena.
• Tı ke adır bê, xo vêşnena
• Tı ke çı kesa, lacê to ki uyo.
• Tı ke made çutır niya dana, ma ki tode hêni niya dame.
• Tı ke merda, ê hardiya; menda, malê canê mına.
• Tı ke sıma, ez dıma.
• Tı ke zana vace, herê koti ra ganhdê xo kena.
• Tı ki dest berzê xo.
• Tı ki dewa mara verena ra.
• Tı ki ebe dı beciki kısanê xo mı xapnena.
• Tı ki wekê xo bılewne.
• Tı muyê de ê nêkena.
• Tı mırawa, ez torawa.
• Tı ne kırê boxiya ne ki kısê mangawa.
• Tı nêşarmayina, vana: „ez cüamêrda“.
• Tı qe nêna tağa ma?
• Tı qedaê şari bıcerê.
• Tı roc nevinê.
• Tı roşta çımanê mına.
• Tı rınd bê, torê ben rınd, tı xırab bê, torê ben xırab.
• Tı tari de bımanê.
• Tı şekır ra niya.
• Tı vace na kemera qıce bena gırse.
• Tı vana belka ebe ciyê kutıka goji kerdo.
• Tı vana belka hir u bereketê şeytaniyo tede.
• Tı vana belka kısê deleverge têy estê.
• Tı vana belke biyo koti.
• Tı vana bızeko bê waxto.
• Tı vana ke şıtê qılancıke goji kerdo.
• Tı vana kemero.
• Tı vana koro, siya u sıpe tesera nasnêkeno.
• Tı vana kutka de çılpneno.
• Tı vana morê bınê sımelo.
• Tı vana mıloçıke kewta qene.
• Tı vana reça kuji fetelnêno.
• Tı vana reça xo zê reça awresiya.
• Tı vana sare be pırça weno.
• Tı vana turike zurano.
• Tı vana vaê helıke/kabose kewto ro cı.
• Tı xax u sosıret bê.
• Tı xêr xora nêvinê.
• Tı xo çiyê saykena, şar to ciyê say nêkeno.
• Tı xo megoyne, wa şar to bıgoyno.
• Tı xo pê hawt koa de wedare ki tı asena.
• Tı xorê ê coreni ra bivine.
• Tı xorê zobina kar bivine, tı made nire nêoncena.
• Tı xorê zovina kar bivine, tı cüamêrda de cıte nêkena.
• Tı xorê zovina kar bivine, tı cüamêrda de nire nêoncena.
• Tıfangê xo serê zeriya made kerd thal.
• Tıfaq be toraq.
• Tır u fısanê xode kay kenê.
• Tıra xuya pêênê kerde.
• Tırami keno bıne ra, düri maneno.

Ş

• Şahadê lüyê dımê xuyo.
• Şam de dano pıro, helev de vecino.
• Şan de inqrar u iman, şodır toz u duman.
• Şan ke ame şodıri ki êno.
• Şan u şodır pepugi de waneno.
• Şan u şodırê cêniya kıvş nêbeno.
• Şan u şodırê to çinê bo.
• Şan u şodırê xo çino.
• Şana „key“, şar „amey“.
• Şanıka khane.
• Şar baqılo, herê zê maê.
• Şar be astanê şıma ağwe weno.
• Şar be sebrê ma axina xo ano.
• Şar be sebrê ma sondi weno.
• Şar beçıkanê xo keno çımanê isani ra.
• Şar çê xo keno şên, ê ma çê xo kênê xırabê.
• Şar hero, ma tawa zê mao.
• Şar heşê bırri kono khedi, ma hucımê xo nêvecime.
• Şar marê rınde nêvano.
• Şar mordemi ebe cızdanê pera kuno.
• Şar mordemi vêşan beno. teşan ano.
• Şar peşa ra, ma zere ra weşeme.
• Şar rındeniya mara terseno, kam qarsê şeytaneniya ma beno.
• Şar ser u bınê çü nêzano.
• Şar ser u bınê çü pers nêkeno.
• Şar şiya mara xof keno.
• Şar zaneno ke şıma de tawa çino.
• Şari rê adeto, marê tometo.
• Şari rê qeda duri ra êno, ê ma bınê lınganê marê êno.
• Şari rê qulo, xorê kolo.
• Şaro bêtibaro.
• Şemıga iqrarê xora ramecere.
• Şenık rê ki nêvano şıkır, zedi rê ki nêvano şıkır.
• Şêr, şêro; çı mao, çı nêri.
• Şêrê mınê beriye, goniya mıde bınê lınga ra bo.
• Şermê perse çino.
• Şermê zerê çêyi meke rınd nêbeno.
• Şewe êna şewe ra tariya.
• Şewe jüya, dızd hazaro.
• Şewe tariya, rae bariya.
• Theyr halendê xo qılerın nêkeno.
• Theyr ke theyro leyrê xorê berbeno.
• Theyro bê perro.
• Theyro qıc timi hewnanê pila vêneno.
• Şeytan ke pê guret beno mılaket/melek.
• Şeytan veno,“ dewna ke“.
• Şeytani de telur kay keno.
• Şi bınê lınga mıra, ame bınê lınga mıde.
• Şi çê merdi, her kesi merdê xo ardi xo viri, berbay.
• Şi verê bari va: Çêmo çêmo, tı verê çêverê mara biyamenê bişiyenê wa orde mırdiya xo todê avrenci bışutenê.
• Şi welatê hera, ame be pera.
• Şiliya nisanê, gulê gulanê.
• Şiliya sıfrê mordemi.
• Şiliye ra rema, torgê guret.
• Şin, şini ano.
• Şirqiye cıra êna.
• Şiyena to bıbo, amaena to çinê bo.
• Şona „key“, şar „amey“.
• Şona kati, hata koti?
• Şona koti Xızır to ver şoro.
• Şona lewe, to fino berbiş, nêşona fina huaiş.
• Şondi buri.
• Şoretê merikê cüamêrdi karo.
• Şoretê mordemi karê mordemiyo.
• Şori şahê merda gerre.
• Şoro ağwe ser, ağwe keno jüya.
• Şoro hini ser, hini keno jüya.
• Şunıka cêniye, qutiya cêniya.
• Şüyariyê Xızıri ver verê tora bıramo.
• Şüyariyê Xızıriyo rameno.
• Şıma kêfê xode qayt kerê, ma nao hona helmê xode eme şome.
• Şıma rê heqo, marê nêheqo.
• Şıma rê mısteheqo ke made adet niyo.
• Şıma rê oğır bo.
• Şıtê çıçıkanê mı to dıma bêro.
• Şıtê mae beno le u laser ewladi ver şono.
• Şıtê mı pırnıkanê tora bêro.
• Şıtê xoro mı helal ke.
• Şıtra fekê xo weşo, masti puf keno.

U

• Uca hênêno, naca niyaneno.
• Ucax be kor bo.
• Ucax be korbo zuri ebe pere niyê.
• Ulle ke sebrê to hirawo.
• Ulle ke sebrê to tengo.
• Ulle, bille, hard, asmên.
• Usar u amnan tê dıma, zımıstan ina dıma.
• Uyo ke aslê inkar keno aqıl ra hero.
• Uyo ke gılê beçıkanê xo ser fetelino, hona ca ro lınga xo nêdo.
• Uyo ke kuno wertê dı zeriya alancıxê de pıro do.
• Uyo ke malê xo nêwerd, malê dê wenê.
• Uyo ke nêkerd nêzano, uyo ke kerd zano.
• Uyo ke nêzano nêdiya.
• Uyo ke nêzano nêkerda
• Uyo ke wazeno rêê riyê xo beno siya, uyo ke nêdano dı rey.
• Uyo ke zaf caa ra fatelina tawa nêvinena, caê xode vınde çiyê vinena.

V

• Va „heqe“ bi „nêheq“.
• Va çımê to kami vetÔ, va, „mı be xo vet“. Va, „coka hêni xori vet“.
• Va de bişiyenê.
• Va fılankes rındo, şi çırtıka hini de ciyê xo kerd.
• Va ke „qeda meşo, qusur bêro to reso“.
• Va ke qeda meşo qusur bêro to reso.
• Va ke: Pısımlay ez ewro zaf huya, Heqo tı xırabiye miyarê.
• Va ke: Tiz kami kerd; va ke: Bê ma u bê pi kerd.
• Va koti ra êno, şono kati.
• Va pıro de, nêva bikişe.
• Va, apo ağha çınay todê mende va, ê kısa.
• Va: Bao tı kotirava? Va: Ez hona nêzewejiya.
• Va: Ete to qe lac u çênê niyardi? Va: Mı laci ardi deleverga berdi, çênê ardi verga berdi.
• Vace ha vace, daro huşko.
• Vace wa wairê hard u asmeni marê waireni bıkero.
• Vace, wairê mı qedero şerqi çarê kesi ra menıvısno.
• Vadê lüye biyo tanam, siya tasta/ara gavançi werda.
• Vaê de tuj êno.
• Vaê pukeleke.
• Vaê qawaxa do sare ro.
• Vanê bava dewres koto, ana nun nêpoto.
• Vanê belka boyê gureta.
• Vanê belka dımê xo leşto.
• Vanê belka dımê xo ser biya khewe.
• Vanê belka haki bınê lıngaderê.
• Vanê belka hevriya kurmanca verda.
• Vanê belka isat qene dero.
• Vanê belka jü pırên ra veciyê.
• Vanê belka loqna xo vısiya.
• Vanê belka meşe qene dera.
• Vanê belka payna dımê xo do.
• Vanê belka qe nuno bê sol nêverdo.
• Vanê belka werdo, nêkerdo.
• Vanê mordem ke heroc çiyê meheşno goşê xo benê derg.
• Vano kırê mı kısa de bo, caê mı cenet de bo.
• Vano: qe payn ro hardi menê, payna çımanê mıde.
• Vao bê guran ra, ağwa bê gumane ra bıterse.
• Vao gur pêyniye de zur.
• Vao paka tede waneno.
• Vara teziye/nêwiye riyê vara khane kena sıpe.
• Vare helina hard aseno
• Vare ki sıpiya qul sero ciyê xo keno.
• Vare şona hard vecino.
• Vareko hewl, koz de kıvşo.
• Vareko nêri, ê kardiyo.
• Vatena weşe hiratiya zeriya.
• Vatene ra xırabiye nêbena, xırabiye kerdene dera.
• Vatênê reheta, kerdene çêtına.
• Vatene weşa kerdene dae ra weşa.
• Vatene zerara, kerdene kara.
• Vaş bınê kemere de nêmaneno.
• Vaxo şoro vıle bıne ra bo.
• Vay de uşt ra, şiliye de nişt ro.
• Vecino riyê isani.
• vecino ro riyê asmêni.
• Vecino serê sarê isani.
• Vengê ma asmên ra bi vıla
• Vengê ma veciya ro asmên.
• Vengê merdenê rew beno vıla.
• Ver be pêy ke, pêy be ver ke.
• Ver bıcerê, pêy rakerdo; pêy bıcerê, ver rakerdo.
• Ver de ra iqrarê mın u to jüyo.
• Ver de vano, pêy de bırneno.
• Ver de vano, pêy de bırneno.
• Ver ra buro, pêyra teber nêkero.
• Ver ra pêy ke, dina dare ra beno vindi.
• Ver ra pêyke, şoro pıncırey bo.
• Ver ra şome nê, dıma şome nê.
• Ver ra to şekerneno pê to hakasneno.
• Ver şorê gaz beno isani ro, dıme şore çutma dano isani ro.
• Ver şore nê, dıme şore nê.
• Ver u pêyniya her çi rastiya.
• Ver u pêyniya her çi weşiya
• Vera çar çıma.
• Vera çıma.
• Vera dı cüamêrda.
• Verdino ro dêsa.
• Verê çêverê xo bıruye dı, hona verê çêverê mara qesê bıke.
• Verê çêverê xo runê dı, erzenê verê çêverê ma.
• Verê çımanê xo biyo gola goni.
• Verê dı khuçkanê adıri de mend.
• Verê isani de meleko, pê isani de kutıko.
• Vere ra cêr.
• Verê xo mırdo, çımê xo vesano.
• Verê xo mırdo, pistikê xo nêwiyo.
• Verê xo, verê mı şane; çarê xo, çarê mı şane.
• Verê xo, verê mı şanê; çarê xo, çarê mı şanê.
• Verg (ra) kutıkê mali nêbeno.
• Verg be miye ra jübini ra cera nêbenê.
• Verg dano pıro qılançıke wena.
• Verg qayt keno/piino roca duxane de.
• Verg verg biyenê, wa golikê mı bıwerdene.
• Verg zureno, kewran raa xora şono.
• Vergi de weno, qılançıke de qiştneno.
• Vergi de weno, wairi de cereno.
• Vergi ra vêşan, mori ra vıran.
• Vergi vato: Ez xo pêê jü qırsi de dano we, na dımê mıno rep ke nêbo.
• Vergo fekegonın.
• Vergo ke fekê xo gına goni ro, salatê cı beno.
• Vero vêşan qesa ra mırdi nêbeno.
• Vero vêşan qesanê thala rê mırdo.
• Verva adıri her çi vêşo, qediyo.
• Verva çıma.
• Vêşan êno, têşan şono.
• Vêşani rê her çi weşo.
• Vêşani rê her kes vêşano
• Veyva çêyi pişkira verê destiya.
• Veyve, bê daul zurna nêbeno.
• Veyve, bê kay nêbeno.
• Veyvıke ra vanê: „bıreqesiye“, vana: „caê mı tengo“. Cırê ca kenê hira, vana: „fıstanê mı tengo“.
• Veyvıke vato: Ez ke na pize ra xelesiya ra, ci kena fekê piyê merdi.
• Viçik, piçik; şi veciya ro niçik.
• Vilikê verê vare.
• Vıle bışkınê be pêy ser.
• Vılê çewt bımanê.
• Vılê dê bışkıne ro pê dê.
• Vılê mı cewt mend.
• Vılê mı çêwto, çımê mı çav u riyo.
• Vılê mı muye ra bariyo.
• Vıle qatme.
• Vılê to şıknen to ser.
• Vılê to tobınê de bımano.
• Vılê xo to ver de ken çêwt, hama nêşıknên.
• Vılê xo ver de kerdo çewt.
• Vılero bınêşıkne.
• Vılo qertime,
• Vınde êno vırendiya to ki.
• Vınde tenê kuriya çêverê to keri.
• Vınde tı ki vinena.
• Vıran amo, weşan şono.
• Vıranê zaw u zeçi mebe.
• Vırende çımanê xo vece.
• Vırendiya goli ke rakerê gol beno züya.
• Vırendiya to verde ra, hata dere ci; şo çı ci wena, bure.
• Vırendiye raverdê, awser serde kerê.
• Vırendiye verde ra hata dere ci.
• Vıreniya merdenê nêna guretene.
• Vıreniye bıce ke pêyniye bêro.
• Vıreniye goş de, peciyo vace.
• Vıreniyê u pêyniya xo bızane.
• Vıre-vıre u tırre-tıra
• Vırniye bure, peciyo bışekerne.
• Vırtişe kutka ro cı êno.
• Vızıke çiyê niya, zerê isani fina were.

W

• Wa name isani meveciyo canê isani bıveciyo.
• Wa niya bo, wa niya bo.
• Wa pil bo, wa mı maa xo nêkero.
• Wa rındeke bo wa qıckeke bo.
• Wa thalê isani bıbo, wa çımê de isani çinê bo.
• Waa kamiya azêbe bıbo, havalê xo zafê.
• Wairê bêx u êxpali bê.
• Wairê çiyê be.
• Wairê hard u asmêni jüyo.
• Wairê manga şono wairê here ra do wazeno.
• Wairê ogıti ki gıneno geleparo.
• Wairê xo xora heredno.
• Wairê xuyo.
• Waire zanê xo veciye.
• Wairi cırê perri sanê ra.
• Warê mı sera jü ajo.
• Warê to khewe bo.
• Warê to şên/bımbarak bo.
• Warê tode az u uz nêmano.
• Warê xo kerdo khewe.
• Waro gınê ayib niyo, hardê bımanê ayibo.
• Waştenê nêmê de kerdena.
• Waxt isani de nêno, gere isan waxti de şoro.
• Waxt kakuçê isaniyo wırazeno ano ra ca.
• Waxtê kari ağao, waxtê ağateni xulamo.
• Waxtê kari xulamo, waxtê ağateni ağao.
• Waxtê veri de zobina bi.
• Way way, dimê gay.
• Wazeno ke isani khoçıkê ağwe de bıxeneqno.
• Wehh, ma qa se bi.
• Wela ke kerde xo serde.
• Wela mêrde u cêniye jü carawa.
• Wêla mı de to ro bo.
• Wela xo rabırne, berzê sılandê xo ser.
• Welat êno mı vıri, newnê mı remeno.
• Welat şirino.
• Welatê her kesi cırê şirino.
• Welatê xode ğêribo.
• Welato ke astari nişenê ro mıloçıke.
• Welato tırk u tato, kam çı zanêno çı vato.
• Wele bê toro bo.
• Weli ra peli, peli ra weli persino.
• Wendiş saydo, nustis qaydo.
• Wenge dawıli duri ra weş êno.
• Werde tek u jüye.
• Werdena to bıbo, kerdena to çinê bo.
• Werdenere tebat nêkeno.
• Werhasılê kelem ke werhasılê kelem.
• Wêrtê dı adıra dê mend.
• Wertê dırıke de nişto ro.
• Wertê gewenda de fekêpêt baqılo.
• Wertê hard u asmêni de.
• Wertê kora de, jü çım paşao.
• Wertê made dara êliya.
• Wertê made koy estê.
• Wertê qula u Heqi de jü perdewa, a perda wertê to u Heqi dera, wertê Heqi u to de niya.
• Wertê sımeri de derzini kenê saê.
• Wertê text u bêbextiye de muyê esta.
• Wertê vatene u kerdene de koy estê.
• Weş bo wa pê hawt koa de bo.
• Weşiye germına, merdene serdına.
• Weşiye kêfê de pilo.
• Weyike ke çımanê to veco.

X

• Xal be derba werezaiyo.
• Xanê Xızıri bo.
• Xas xas, ci verda palas.
• Xaşiya thalê xo sero nêvındeno.
• Xaşiye vıraşta.
• Xatır nêwazen.
• Xatır ra ağwi nêşımino.
• Xatırê cüanık u cüamêrda ra xo mordem say keno.
• Xatırê ma u pi de.
• Xayin mırd nêbeno.
• Xebera xırabıne rew bena vıla.
• Xeberê domani ra bıce.
• Xelata gırse zeiye rê lêaqa.
• Xelatanê gırsa mırê dano.
• Xelefe têy çina.
• Xemê mı mırê şenık bi, tı ki ê xo ser ke.
• Xemê tora ke...
• Xêr bıke, berzê ağwe.
• Xêr ke bıkere xêre êna vırendiya to, şêr ke bıkerê şêrê êna vırendiya to.
• Xêr kena pêyniye ki biya.
• Xêr şo, sılametiye bê.
• Xêr şorê sılamet bêrê.
• Xêrê ewladi ma u pirê çino.
• Xêrê xo xorê çino.
• Xêreser şome xêre ser.
• Xêxo textê thal.
• Xezale ra zaferi kes nêvazeno, qesê rıskê xo weno.
• Xezeb xezebê xode şono.
• Xezebê Heqi çê to kuyo.
• Xêzibê ismê kheri bo, nıka hero hero werdê xo kelemo.
• Xiyarê dizdêni weşê.
• Xo arasna ra.
• Xo be xo goyneno.
• Xo be xorê hewlê.
• Xo bışekernê bê.
• Xo bızane ke, şari ki to bızano.
• Xo bızane, şar to bızano.
• Xo eşto pê hawt koa.
• Xo eşto vay ver.
• Xo gızgıznena ra kami tersnena.
• Xo ke gızgızna be ra, her ca ra zerni rısinê.
• Xo keno berz dano hardiro.
• Xo keno goni, keno çêverê isani.
• Xo leşto.
• Xo nano ro bomeni.
• Xo pil ceno.
• Xo rey hurendiya dê ke.
• Xo ser ra şiyo.
• Xo sera Heqi bivine.
• Xo sera Heqi vindi meke.
• Xo şano be vay ver.
• Xo vera eştene, xo vira kerdena.
• Xo vêşneno.
• Xo vira kerdenê xo vira eştena.
• Xo viri ardene zora.
• Xo vırane zaw u zeçi meke.
• Xocê u nımaci ra camiye derê.
• xode vêneno.
• Xofê mara dışmen bınê xode mizi keno.
• Xora gırs qese keno.
• Xora Heq ke bıbo, marê ki esto.
• Xorê çı wazena ê bıke, paka mı torê çina.
• Xorê destbır rê aqılê xuyo.
• Xorê şo domana bıxapne.
• Xorto, goniya xo girina.
• xoxo de fatasino.
• Xoxo de girino.
• Xoxo de poyino.
• Xozibe ê kesi bo ke, hal u waxtê xo rındo.
• Xuya xo vurneno, qonaxê xo nêvurneno.
• Xuya xırabıne xezebê Heqi rawa.
• Xuyê erziya ro ver.
• Xuye fino ro isani ser.
• Xırabe aspar êna, piyatiye şona.
• Xırabiye wa made çinê bo, wa rındiye ra şarê ma bıdeco.
• Xırabiye, ebê xo êna.
• Xırmala loqnê thalo.
• Xırmalo şêrê mıno berano.
• Xısmekerê çê xuyo ağaê teberiyo.
• Xıza bê bıne, bıpeme, ha bıpeme.
• Xızır astarê to ro dinê weş biyaro.
• Xızır boziyê ma bıcero ma vecero sılametiye.
• Xızır oğırê to ra kero.
• Xızır peranê xo to sera bıçarno ra.
• Xızır to bıne peranê xo kero.
• Xızırê sata teng u dalxiye.
• Xızırê serê kelek u gemiya.
• Xızıro hazır u nazır.

Y

• Ya ana fatma sıpiye.
• Ya asparê mayına qırre.
• Ya asparê sıpelay.
• Ya duzgın, duzgıno ke kemerde.
• Ya Heq.
• Ya mıhemedê homete.
• Ya oli
• Ya rama serê şodıri.
• Ya sıpelaê duzgıni.
• Ya wair.
• Ya wairê çêyi
• Ya Xızır
• Ya Xızır, bextê to derime.
• Ya Xızır, tı esta ke esta.
• Ya Xızırê qelek u gemiya.
• Ya Xızıro canê şenık.
• Yama, yama, destê xo mir dera bonco, hemgen dero bonco, mevın do bêro.
• Yara rındê.
• Yara rındeke dışmena comerd oliya.
• Yaraniya xo be ma ano.

Z

• Zad gulero nêşiyo.
• Zadê mıxeneti nêwen, oncıliyê feqiri pêy de nêdan.
• Zaf goşê hirao.
• Zalım ebe zulum êno rae.
• Zamaê çêyi herê çêyiyo.
• Zamet ê mao, namê ê piyo.
• Zamet ke çinê bo, qimetı ki çino.
• Zana bıke, nêzana meke.
• Zanaena xo uya ke hewl u xıraba xo zanenê.
• Zarance dışmenê qewmê/cısnê xuya.
• Zarance ra pers kenê: „Na lıngê to ça sura?“ Vana: „Vare rao“. Vanê: „(ma) ma tı siyatiye de ki diya“.
• Zarance xo erzena dırıke, xelesina ra.
• Zarance zarance de wanena.
• Zav u zeçê to desi verkuyo.
• Zav u zeçê to torê saciya sure bo.
• Zazay ağwa quye nêwenê.
• Zê adır u khılo.
• Zê adırê zelıkano.
• Zê adıri pako.
• Zê asıqa kewtê têwertê.
• Zê aşm u roci jübini rê vêşen u peşenê.
• Zê barutiyo.
• Zê buliski.
• Zê bulıski, xo kuna aca ra, xo kuna naca ra.
• Zê bılbılê yavani wanono.
• Zê bınê pırocıno.
• Zê bıza bome tewsanki fetelina.
• Zê ceneme germo.
• Zê dara huşke.
• Zê delê teleqina.
• Zê dêso.
• Zê domanê pırro, fekê xo nêcereno.
• Zê dımê heriyo, ne beno derg, ne beno kılm.
• Zê gay xebetino.
• Zê heşê geme labatneno.
• Zê heşi orê ora xuya.
• Zê hewnê şewe.
• Zê ke ga kardi de nia dano, mıde heni nia dano.
• Zê kefa zere destê xo nas ken.
• Zê kelpi çala xo ser gıreno.
• Zê kelpi çale leseno, sero gıreno.
• Zê kelpi çale sera gıreno mordemi.
• Zê kemeranê mezele veng cıra nêvecino.
• Zê kercıki nişto pıra.
• Zê kerga khurte.
• Zê kerga kore çê xora veno.
• Zê kutıka laleco.
• Zê kutıki gıreno.
• Zê kutıki pêê çêvera ra zugurtino.
• Zê lilike çımanê xo qayte cı ken.
• Zê lnga tıfangi.
• Zê lüya cazüye zere gureto.
• Zê lüye zere gureto.
• Zê morê bınê sımelo.
• Zê mıloçıka labatinê.
• Zê nun u sole.
• Zê nunê bêsoli eşkhebao.
• Zê nuno bêsol.
• Zê palax u puşê koa cırê veşê.
• Zê pepugê goyini wanena.
• Zê pepugi gılê dar u beri ra waneno.
• Zê perê verê vay.
• zê pukeleke.
• Zê pırocıne qulekerdiyo.
• Zê pısınga qene weşaiye verê soba ra nêvecino.
• Zê pısınge u meri.
• Zê qertali nişt cendeg ra.
• Zê qerşunê pera.
• Zê sey destê xo veraê.
• Zê vay ame, şi.
• Zê vay.
• Zê vergê vêşani zureno.
• Zê verge vêşani.
• Zê wergi vesan be, zê mori vıran be.
• Zê Xızırê sata tenge xo resna cı.
• Zê Xızıri reşt cı.
• Zê zarance dışmenê cısnê xuyo.
• Zê zerni pako.
• Zedaê her çi zedo.
• Zede u şenık de nia mede.
• Zemê çêyi nêbeno.
• Zemê zerê çêy meke, rınd nêbeno.
• Zenê astori heriya kere ki, her onciya hero.
• Zengini ra vanê bımbarek bo, feqiri ra vanê to kati ra ard.
• Zere çıtur gotır bıkero.
• Zerê fekê isani de qesê isani pe cenê.
• Zerê kami de çı bıbo, şarê bini de ae vineno.
• Zerê mereka sımeri de êro geçini fetelinê.
• Zerê mordemi kuno werê.
• Zerê mı damiş nêbeno.
• Zerê mı pıteno.
• Zerê mı terseno.
• Zere tebat nêdano.
• Zere u teberê xo jüyo.
• Zere vace, raşte bıheşne.
• Zerê xo hira bıce.
• Zerê xo verda ro.
• Zerê xo vêşeno.
• Zerê zeriya xo cırê kerd thal.
• Zerê-zeri şıkneno.
• Zeriya mordemi sıfrê niyo ke mordem rafiyo.
• Zeriya mına bariye.
• Zern bınê hardi de hazar serre maneno, onciya zerno.
• Zernê xo nê, ciyê şari goynenê.
• Zero tersonık senê sisiki nêvineno.
• Zewngi kerd astori ra.
• Ziyare bê miyaz nêbena.
• Ziyare bê peşare nêbena.
• Ziyare ke ziyara jü raê mıradê isani kena.
• Zobina nê, hewni ver teus teus fetelino.
• Zon de qom, qese de mordem pilo.
• Zon dışmenê Heqiyo.
• Zon kilitê zerriyo.
• Zon ra thal çi çino.
• Zon ra şirin çiyê çino.
• Zon, bê ma u bê piyo.
• Zonê isani belaê şarê isaniyo.
• Zonê isani dışmenê isaniyo.
• Zonê ma, nun u sola ma.
• Zonê mırdi, vere her waxt vêşano.
• Zonê veyve ke gıredae bi, imanê vıstıriye ki gıredaeo.
• Zonê xo biyo ro derg.
• Zonê xo de qena xo fiye, sera ronişe.
• Zonê xo de xo fiye.
• Zonê xo fişto xora.
• Zonê xo seyno xora.
• Zonê xora hemgen rışino.
• Zonê to ke çinêbiyenê, nıka qılançıka çımê to veti bi.
• Zono derg belaê şarê xuyo.
• Zono ke fek de.
• Zono weş her çi ra şirino.
• Zono weş mori qule ra veceno.
• Zono weş, piyazê tuji zê hemgen dano werdene.
• Zorê kami ke şi kami.
• Zur biyo çêneka azebe, kesi nêgureto çê xo.
• Zur haca ra vano ez nawane.
• Zur hurendi de zerno.
• Zura bıke, hata ke qoti qılaşiyay ra.
• Zurbê zura mend raa ra.
• Zure niyano ro zonê xo ser.
• Zurekeri vato çê mı vêşo, kesi inam nêkerdo.
• Zuri her waxt gırse, zurekeri her waxt qıce.
• Zuyo ke xulamêni nêwazo, gere merdene rê razi bo.
• Zımelanê xora bışermaiye.
• Zımıstan ard.
• Zımıstan ke ame, bınê lınganê xo bılese.
• Zımıstan reyne êno.
• Zıre-zıre.